Avtak floks­stuðulin

Teitur Vágadal, sjúkrarøktar­frøðislesandi
--------

Flokkarnir í Føroyum fáa flokkstuðul til “politiska upplýsing”, sum tað eitur. Hesin er sjálvandi goldin av okkum skattgjaldarum. Trupulleikin er bara, at flestu flokkar upplýsa ikki so nógv. Hetta hevur Norð­lýsið t.d. víst á.
Tá løgtingsvalið var í fjør, vóru útreiðslur høgar, onkur flokkur hevði enntá milliona hall av valinum. Og tað mesta fór til pla­kat­ir, marknaðarføring og les­arabrøv, sum nokk ikki so nógv lósu.
Er hetta politisk upp-lýs­ing? Hví verður ikki upp­lýst politiskt hini árini, líka væl?

Politiskar visjónir
Hvat er tað, og hví skulu tær stuðlast?
Politiskar visjónir, eru jú privat fólk, sum hava ávísa hugsan um samfelagsvið­urskifti.
Í núverandi løtu, er tað soleiðis, at vit øll gjalda fyri hugsjónir, ið vit ikki taka undir við. Sambandsfólk gjalda fyri hugsjónir hjá tjóðveldisfólki, javnaðarfólk gjalda fyri hugsjónir hjá fólka­floksfólki. Er tað rætt?
Hetta er jú privat, sum royna at ávirka tað al­menna. Øll somul. Hví skal man stuðla tað?
Taka vit stuðulin vekk, so finna vit útav, hvør visjón fær fíggjarligan stuð­ul. Soleiðis operara fak­feløg. Tey fáa ikki al­menn­an stuðul. Har eru tað limirnir, sum gjalda fyri rakst­urin. Og soleiðis átti tað eisini at verið fyri politisku flokkarnar.

Reformar?
Samgonguflokkarnir skríggja um neyðugar reform­ar, uttan heilt at siga hvørjar.
So her kemur eitt upp­skot:
1) Avtak allan flokkstuðul
2) Lat allar limir í politisku flokkunum sjálvi gjalda fyri skrivstovufólk og annan rakstur
3) Hava krav um greiðan limalista og hvussu stuðl­ast kann, t.d. stuðul yvir 5000 kr skal vera almennur, stuðul frá fyri­tøkum skal eisini vera almennur o.s.fr.
4) Forbjóða valplakatir, bert tíðarspilla og órudd, sera umhvørvisóvinarligt
5) Øll áhugamál hjá upp­stillaðum skulu vera lýst undan val

Á henda hátt, kunnu vit finna útav, hvør flokkur er fíggjarligum lívið laga.
Serliga kunnu vit finna útav, hvørjar visjónir er verdar at brúka pening uppá. Og harvið fær veljarin størri vald.
Nevnast kann, at summir flokkar í Danmark hava innanhýsis skatt, t.v.s. partur av løn hjá fólka­vald­um skal í flokskassan. Flokkarnir kunnu sjálvir av­gera, hvussu fígging verð­ur útvega.
Í núverandi løtu fáa flokk­arnir eitt skriv­stovu­­fólk givið uttan nakað hóvasták, og at megin­­part­urin av pen­ing­in­um fer til plakatir og markn­aðar­føring undan val.
Okkum tørvar konkretar visjónir, ikki alment stuðl­aðar ódefineraðar visjónir, sum bara eru har ár eftir ár. Visjónir, sum vilja nakað, hava vit brúk fyri.