Við Toftavatn: Bilarnir fara súsandi framvið í erva. Her niðri við vatnið hoyrast teir kortini ikki.
Ljóðmyndin er hinvegin merkt av teim ljóðum, sum náttúran sjálv gevur frá sær – fuglurin, seyðurin og vindurin.
Í hesum umhvørvinum fær Havgrímur sín gerandisdag at ganga, nú aldurin er vorðin so høgur. Her hevur hann sítt býli, sín hjall og sítt seyðahús.
- Her er ótrúliga gott at vera, sigur hann við Sosialin. Hann hevði neyvan viljað býtt um við eitt lív í einum stórbýi.
Havgrímur bygdi hesi húsini í 1965 og seinni eini onnur hús í Runavík. Eini slík hús sum hesi við Toftavatn hava sjálvandi brúk fyri viðlíkahaldi við millumbilum – eisini 42 ár seinni.
Nú veðrið er til vildar, er løtan komin til tað arbeiðið: Takið skal málast.
Ikki serskøltur
Her við Toftavatn fær Havgrímur notið friðin og fuglalívið. Eitt lív, sum mong onnur helst munnu øvunda honum.
Hann hevur langan veg til næstu grannar sínar. Skal hann hitta teir, má hann fara annaðhvørt til Rituvík ella Runavík. Bil hevur hann ikki, men ein skutari er nóg gott flutningstól fyri hann.
Í fríløtunum lurtar hann eftir útvarpi, hyggur í sjónvarp og plagar at vera við, tá javnaldrar hansara hittast til hugnaløtur í eldrafelagnum Fløvin.
- Eg má ansa eftir ikki at gerast ein serskøltur, sigur hann við einum brosi.
Ferføtt og tvíføtt
Hinvegin er hann als ikki einsamallur her við vakra vatnið: Umframt 22 seyðir sínar og alt tað stóra fuglameingið beint við húsini, koma nógv fólk oman á lítlu sandstrondina, tá veðrið er til tað.
Henda dagin vit vitjaðu Havgrím vóru fýra ungfólk úr Runavík og Norðoyggjum komin higar dagin fyri við tjaldi sínum. Hetta er hann so vanur við, og nervar hann ikki í sínum dagliga virksemi.
Lættasti vegurin oman á vatnið er gjøgnum økið hjá Havgrími. Nú grasvøksturin er byrjaður, plagar hann at seta eitt skelti upp fyri at vísa fólki á eina aðra leið, sum gongur sunnanfyri hansara egna stykki.
- Men eg veit ikki. Onkur hevur verið so beinasamur at taka tað burtur, sigur hann við einum brosi.
Ongatíð fyri einki
Havgrímur er sum nevnt farin um tey 76 árini, men fyri hann er eingin orsøk at seta seg fyri einki. Hann hevur altíð okkurt at gera.
- Eg havi ikki tíð at ganga fyri einki. Tað er altíð okkurt at taka hond í.
- Her eru fleiri hús rundan um meg her, og tey krevja sjálvandi sítt av viðlíkahaldi og øðrum, sigur hann.
Umframt sethúsini hevur hann bæði hjall og eitt seyðahús. Hetta seyðahúsið var upprunaliga ein revagarður, men sum teir seinni bygdu uppaftur sum seyðahús.
- Eg fekk hjálp at leggja takið á. Annars gjørdi eg alt hitt sjálvur, greiðir hann eitt sindur errin frá.
Ein umgang aftrat
Henda morgunin vit hittu Havgrím við húsi síni var hann farin árla á føtur.
Longu tá tað fór at lýsa fyri degi um seks-tíðina, var hann klárur til dagsins verk. Veðrið var av tí allar fagrasta og eftir honum bíðaðu pensil og máling.
Hann hevði longu sett sær stigan uppá takið, tí nú skuldi tann seinna síðan málast. Hin síðan var longu gjørd.
- Eg má ansa mær eitt sindur. Eg eri ein slíkur klodsmajor, tí eg breyt mjødnina einaferðina tá eg datt.
- Tað gongur ikki so skjótt longur. Eg byrjaði at mála takið í gjár, og nú skal eg gera tað seinasta. Aftaná tað skal tað hvíta hava ein umgang aftrat, sigur hann.
Seyðurin sigur frá veðrinum
Hóast onkur kann halda, at tað man vera einsligt hjá Havgrími her við vatnið, so heldur hann sjálvur ikki tað.
Einaferð hann var til arbeiðis í Noregi hitti hann ein javnlíka í so máta – ein mann sum búði einsamallur langt inni í einum skógi.
- Ein dagin fór eg at vitja hann, og spurdi hann sama spurning sum tú nú spyrt meg: - Um tað ikki var einsligt og óinteressant at búgva soleiðis.
- Hann svaraði mær sera skilagott aftur: »Jú, tað var kanska eitt sindur einsligt. Men einbýlið varð ongatíð so høgt mett, at tað ikki var vert meiri!«, greiðir Havgrímur frá.
Hesin maðurin sá fyrimunir við tí, at hann soleiðis slapp undan at lurta eftir slatri og gitingum frá fólki. Hann hevði náttúruna, fuglarnar og kríatúrini rundan um seg.
- Frá teimum fekk hann nógv størri sannleikar at vita, enn frá fólki, segði hann. Tað er nakað um tað, sum hann segði.
- Eg trívist í øllum førum væl her eg nú eri, sigur Havgrímur.
Ferføttir veðurfrøðingar
Eitt dømi um hesar »sannleikar« eru veðurtíðindini. Í roynd og veru nýtist Havgrími ikki at lurta eftir útvarpinum.
Tá veðurtíðini koma í útvarpið, hava fuglarnir og kríatúrini langt síðani sagt honum, hvussu veðrið verður: Tá seyðurin liggur høgt, verður góðveður.
- Eg skal annars bara hyggja eftir, hvussu hann flytur seg. Kemur hann høgt, fer hann hendavegin, og kemur hann lágt fer hann handavegin, sigur hann og peikar á støðini, har seyðurin plagar at liggja.
- Hetta eru ógvuliga pálítilig veðurlíkindi. Her verður í øllum førum einki lagt aftrat!
Villgæs í hundraðtali
Tað eru kortini ikki bert tey tvíføttu, sum vitja økið hjá Havgrími. Hann fær eisini vitjan av stórum flokkum av villgæsum.
- Tær eru so nógvar, at eg havi ikki tal á teimum, sigur hann. – Tær munnu vera fleiri hundrað í tali.
Tær koma framvið Toftavatni saman við ungum sínum seint á sumri – í august og september.
Eitt er, at tær eta gras og annars traðka tað niður, men ein so stórur flokkur skvettir ikki heilt einki. Av hesi orsøk hevur Havgrímur eitt ávíst upptak eftir slíkar vitjanir.
- Tær koma allar niðan á stykkið um náttina. Tá eg so fari upp, síggja tær meg beinanvegin. Tað eru eini øgilig eygu, tær hava.
- Ja, eg behøvist ikki eingang at fara útum. Bara tær síggja meg ganga inni í húsinum, fara tær á flog beinanvegin, greiðir hann frá.
