Kristina Háfoss
----
Fyrispurningur um Gjaldstovuráðið, Samhaldsfasta og manglandi óheftni, settur Jørgen Niclasen, landsstýrismanni (at svara skrivliga eftir TS § 52a)
1. Hevur landsstýrismaðurin í fíggjarmálum, meðan hann hevur verið landsstýrismaður, nýtt formannin í Gjaldstovuráðnum og formannin fyri Samhaldsfasta, at arbeiða fyri seg í persónligum málum?
2. Um so er, metir landsstýrismaðurin í fíggjarmálum, at hetta ger formannin gegnigan at vera umboð í Gjaldstovuráðnum, ið skal virka óheft av landsstýrismanninum?
3. Røkir formaðurin í Gjaldstovuráðnum og Samhaldsfasta eftirlønargrunninum (AMEG) onnur vinnulig áhugamál? Um so er, hvørji? Og er hetta í samsvari við § 2, stk. 4 í lóg um landsins gjaldføris- og skuldarfyrisiting?
4. Grannskoðarafelagið metti ikki nakran av limum sínum vera gegnigar at vera í Gjaldstovuráðnum, hvørja støðu hevði Advokatfelagið?
5. Var landsstýrismaðurin í fíggjarmálum vitandi um, at ítøkiligar ætlanir og samráðingar vóru um at seta part av ognini hjá Samhaldsfasta eftirlønargrunninumm í privatu CIP tunnilsætlanina?
6. Er tað rætt, at landsstýrismaðurin í fíggjarmálum í sambandi við, at CIP skuldi standa fyri at gera Skálafjarðartunnilin, hevur verið fyri at broyta kunngerð fyri Samhaldsfasta eftirlønargrunnin, so tað gerst møguligt at gera íløgur í eitt nú undirsjóvartunlar?
7. Hvørjar ætlanir hevur landsstýrismaðurin um at broyta lógarheimildir hjá Samhaldsfasta eftirlønargrunninum og/ella lógarheimildina fyri umsiting av landsins gjaldføri?
Viðmerkingar
Landsins gjaldføri og eftirlønaruppsparingin hjá Samhaldsfasta eftirlønargrunninum (AMEG) skulu støðugt vera umsitin við tí endamáli at tryggja so gott og trygt gjaldføri og eftirlønargrundarlag sum møguligt. Tað má ongantíð vera ivi um, at gjaldføri landsins og ognin hjá Samhaldsfasta eftirlønargrunninum (AMEG) verða umsitin óheft av øðrum vinnuligum, persónligum ella politiskum málum.
Tí var tað ómetaliga gott, at óhefti stovnurin, Landsbanki Føroya, umsat bæði gjaldføri, skuld og ogn hjá Samhaldsfasta. Men samgongan avtók Landsbanka Føroya í fjør. Harvið avtók samgongan einasta óhefta tjóðarbúskaparliga stovnin í Føroyum, ið kundi ráðgeva almenningi, vinnulívi, fjølmiðlum, Løgtingi og Landsstýri. Føroyar hava nú heldur ongan stovn, ið alt árið fremur óheft tjóðarbúskaparligt eftirlit.
Við avtøkuni av Landsbankanum varð óhefta um-sitingin av gjaldføri (oman fyri 2 mia. kr.) og skuld landsins, og av Samhaldsfasta eftirlønargrunninum (um 1 mia. kr.), eisini avtikin. Tí landsstýrið valdi at flyta gjaldføris- og skuldarumsitingina og umsitingina av Samhaldsfasta frá einum løgfrøðiliga óheftum stovni við nevnd og umsjónarráði, har partarnir á arbeiðsmarknaðinum valdu meirilutan av umsjónarráði og nevndini, til ein stovn beint undir landsstýrismanninum.
Ávarað varð um avleiðingarnar, tá Landsbankin varð avtikin. Hóast bert fáir mánaðir eru farnir síðan avtøkuna, eru tíverri longu komin fleiri ábendingar um, at bæði gjaldføri og skuld landsins og Samhaldsfasti ikki verða umsitin óheft av landsstýrismanninum.
Samstundis hava ítøkiligar ætlanir longu verið frammi um at broyta lógarásetingar fyri at nýta part av ognini hjá Samhaldsfasta eftirlønargrunninum at seta í privata undirsjóvartunnilin hjá CIP. Hartil frættist, at ætlanir eru um at broyta lógargrundarlagið fyri Samhaldsfasta eftirlønargrunnin í næstum.
Fyri at fáa lýst málið, verða hesir spurningar settir landsstýrismanninum í fíggjarmálum.
