Grót í Miðbýnum

Hesi seinastu tvey árini ella so hev­ur eitt nýtt fyribrigdi stingið seg upp í miðbýnum í Havn í­mill­um runnar, blómur og trø - onk­u­staðni hevur hetta fyribrygdið ó­rógv­að mynd­ina við teir annars vøkru urtagarðarnar.

Albert Isfeld, arkitektur

 

Vit í Havn hava verið væl­sign­aði við undangongumonnum og - kvinn­­­um, sum hava gjørt Havn­ina til ein grønan bý við urt­a­gørð­um og plantaðum plássum og lund­un – hetta hevur smittað til tann meiniga havnaborgaran, sum eisini fór at planta runnar, trø og blómur at fríðka um øki kring húsini.

Til ber at nevna Djóna í Geil, sum gjørdi miðvíst arbeiði, at gera Havnina til ein fjálgan grøn­an bý, Richard Long sum ann­legði fleiri av vakrastu urt­a­gørð­um í Føroyum og katolikkarnir, sum bæði úti í Rættará og kring Sankta Frans skúla vóru und­an­gong­­u­fólk at planta trø, runnar og grønmeti eins og blómur og sum úti í rættará var so hegn­is­liga plantað, eisini í drívhúsi, at fólk í Havn fóru á útferð at hyggja at urtagarðinum har.

Onkustaðni í hesum gróð­ur­settu støðum ella urtagørðum, hev­ur onkur steinur ligið frá fyrnd­ar­døgum og er soleiðis bliv­in náttúrligur partur av fríð­k­an­ini.

Vit hava eisini í okkara tíð sæð bý­in verða fríðkaðan við gróð­ur­set­ing og skulu býargartnarin og bý­ar­ark­i­tekturin hava stóra takk fyri teirra slóðbrótandi arbeiði.

 

Grótið í Miðbýnum

Aftan fyri Sjónleikarhúsið, kring hús­ini hjá Hans Andrias Djur­huus og húsini hjá Zakarias á Skip­a­fel­ag­num er vakrir urta­garð­ar og njótaðu vit á teknistovuni og fólk annars, sum gingu í býnum, sýni av teimum vøkru gull­regn­trøunum við sínum tungu gulu klasum av blómum, sum hingu yvir garðin og inn á park­er­ingsøki hjá Sjónl­eik­ar­hús­i­num – ein vøkur sjón.

Knappliga ein dagin verða hesi trø saman við øðrum trøum og vøkstri niðurfeld.

Eg var illa við av hesum og spurdi meg fyri, hví farið var so ó­storsl­iga fram, men fekk okkurt at vita um, at hetta var vanlig røkt.

Úrslitið er eitt gapandi op í urt­a­garð­i­num, ongar gular blómur frá gull­regnstrøum, men tað nýggja fyribrygdið er komið und­an kavi – nakrir Mosagrógvnir steinar.

Vit fegnast øll um park­er­ings­pláss­­ið við Jóanes Paturs­son­ar­gøtu og hvussu væl frágingið er her.

Arbeiðið er gjørt til lítar við lamp­um, gøtum og trappum og plantingin av trøum og runnum er fyrimyndarlig – og takk eiga bý­ar­gartnarin og býararkitekturin fyri hetta verk.

Men hvat er tað eyga skoðar ov­ast uppi á økinum – eitt kóp­a­lát­ur? - her er mín sann løgd orka í at skava tann lítla vøkstur sum er burtur.

Á tríkantinum við Steinatún er løgd orka í at skapa eitt mán­a­lands­kap, allur vøkstur er tikin burtur og ja tað nýggja fyri­brygdi – gróti - er lagt sum tað sær út, tilvildarliga í skráan – ikki er hetta vøkur sjón, tá hugsa verður um, hvat mann kundi gjørt við planting og býarinnbúgvi.

Lítli græsplantaði trýkanturin yviri við Jónas Broncksgøtu hevur sanniliga eisini fingið ”plantað” nakað av gróti, her so tilvildarliga grýtt, at bilar, sum koyra framvið kunnu raka grótið.

Eisini okkara elskaða Hoy­víks­tjørn hevur fingið toyggji av tí nýggja ”Fyribrygdinum”.

Grótið sær her til at vera av­lops­grót frá einhvørjari bygging, sum so er dumpa í tjørnina og er hetta ikki tespilig mynd, tá hugsa verður um, hvussu væl hon tók seg út við teim smáu kjarrklæddu hólmunum - onkur av hesum er tó eftir enn.

Við hólmum og plantum kann fuglalívið í og kring tjørnina blíva eitt satt eldarado.

Grundin til hetta lítla innlegg er ikki fyri at harta ella siga, at grót ikki kann brúkast til fríðkan av gróðursettum økjum.

Eg vil bert vísa á, at grót sum verður tikið úr náttúrðuni og á kunstigan hátt sett í býar- ella havakend pláss í føroyum, ofta fáa eitt nærmast láturligt úttrykk – vit skulu hugsa um, at vit hava at kalla allastaðni í nátturuni grót og mosa, tað er ikki bara tað, og helst slett ikki tað, sum skal til, at skapa fjálgt og hugnaligt mannaskapt urbant býarumhvørvi.