Hví Rættarnevndin ger tað rætta

Almannahugsan eigur ikki at broytast so skjótt í fríum samfeløgum.
Ger hon tað, tá loyvi eg mær at ivast í, um samfelagið nú er so frítt

Agga Niclasen
[email protected]
-----------
Eg havi skrivað um politisk viðurskifti í nøkur ár nú. Nøk­ur finnast at upp­set­ing­ini, onnur at fattandi grund­gevingum, tá tað er sólarklárt, at hetta handlar um okkurt annað — ein per­sónlig klemma, til dømis. Ella, og oftast, at halda við sítt ella tað, determinerandi vinarskarin sigur, tú skalt halda, óansæð hvat (!) So, klárar tú ikki mótargumentið og ágangandi kritikk, so tek­ur tú mannin. Ella læsir kjak­ið.
Ikki tí, nøkur skulu fakt­iskt leiðast heilt til mál­strik­una og fáa forklárað sam­an­hangir, enntá í polemiskum teksti, sjálvt víðariútviklað búr­høsn fata. Onnur eru bara ósamd, meðan uppaftur onnur halda tað vera ov herviligt, samansett og langt at fáast við. (Tað seinasta er skilligt... eftirsum fólk hava so úr at gera við at “dáma” á facebook í tí misskiljing, at hetta er at inna politiska aktivismu.)
Oftani, ikki altíð tilætlað, havi eg styðjað ópopulerum kampanjum og persónum, spýtt eld eftir frælsisnápandi formyndaríi, serliga heilsu­fanatismu, vitleysari veru­leika­flýggjan og sparkað út eftir dovnum og kvalandi sam­lyndi.
Sum altíð, í øllum mál­um, leni eg meg at einum liber­tianskum, kalla tað liberal-marxistiskum perspektivi. Men, trúliga, aldri fyrr eri eg blivin kategoriseraður “ónormalur” og “sjúkur” fyri at siga nakað so liberalistiskt, so frígerandi, sum “bums nei, kortanei” til at lata statin um­definera hjúnaskapin”.
Privat floyti eg á retor­isk­an ágang. Eg havi verið kall­aður “homofob” og ákærdur fyri at “umboða alt tað, ið er galið við Føroyum”. Í stuttum: “Tú ert grundin til, at klókir og sensitivir føroyingar ikki koma aftur.” Forrestin, eisini tað floyti eg á.
Av kenningum og fyrr­ver­andi kenningum eri eg staðiliga blivin biðin um at halda uppat við at stríð­ast á somu síðu sum “tey kristnu”, tey agggomlu og Miðflokkurin: “Lat vera við at koma við sovorðnum helvitis vrøvli, at mótarbeiða samkyndum. Tey eru so fá. Ein minniluti. So synd. Tey makta tað ikki.”
Eitt er “homofob”. Eg eri blivin kallaður nøvn verri enn tað, á gøtuni og um teldu­post. Eisini fb, havi eg latið fortalt.
Og, opinberiliga, á sama asosiala miðili, at eg havi “brúk fyri hjálp”... hmmm, dekan og so persónligt og lurv­ut, at eg bjóði viðkomandi av at siga hesi somu orð við meg andlit til andlits.
Líkamikið, alt hetta for­hán­ilsi og generelli níðings­skapur bert tí eg muti ímóti einum kulturelt einsrættandi og ódiskriminerandi lóg­ar­­upp­skoti, sum fer at for­koma eini samfelagsligari institutión for good; og eini lættari greining av, hvussu djúpt vónsprongdur eg eri av samkynjutoppinum, einaferð á kjaft við sjálvsáliti og eyð­kenniligum sjálvræði og upp­finnsemi, til nú at søkja aksept ígjøgnum eina reint heteroseksuella institutión—hvat í sjálvum sær er ekstremt homofobiskt. Alt hetta, so at samkyndir menn og kvinnur kunnu “føla seg heil”... kosta hvat tað kosta vil.
(Og, sjálvandi, alt blívur hvaðna meiri merkverdugt og troyttandi, tá vit dagliga skulu hoyra upp á LGBT og tess nikkandi stuðlar præ­dika upp og niður, eystur og vestur um bloody “tolsemi”, so skjótt sum teirra egna sannføring er kroyst—hetta, samtíðis við at ongin miðil her á landi, og so slettis ongin journalistur, torir at kroysta henda ráðaríka og friðaða snakkiklassa.)
Bestemt, hugburðurin til samkynd er tíansbetur broyttur; fyri tað mesta til tað betra. Sjálvur var eg ein teirra, ið byrjaði “stríðið”—so er tað sagt. Men tað eigur ikki at merkja, at tú av hesum partú mást leggja teg undir alt tað ósjálvstøðuga, mann­minkandi og anti-demokratiska bullshittið, mo­dernaða bøssaelitan nú kemur við. Hetta er ein óalminde­liga umráðandi sundur­skilnaður. Tað er jú per­verst ótolsemi at skíra kristin, marxistar og onnur hampa­fólk “ótolerant” og “homo­fobar”... bert tí tey ikki taka undir við apsalutt øllum, ein minniluti nú ein­aferð finnur uppá og hálv­herðnaðar­liga heldur fast uppá, fyri­lits­leyst skal trumfast ígjøgnum.
Eg kenni meg ikki aftur í hesum. Als ikki. Og eginliga harmar tað meg, at eg ikki longur “eri í parti við” teim samkyndu. So er eisini tað sagt.
Fyri tað stuðla rættiliga nógv fólk uppgjørda “rættin” hjá samkyndum at giftast. Ert tú gemenur fínborgari og hevur eitt framhaldandi ynski um at vera dus við og passa inn í bourgeoisiska topp­in, ella góðtikin av LGBT og øðrum, ið dominera redak­sjónir kring landið, tá rættar tú teg eftir teirra harra-boðum.
Sjálvandi, kulturfólk og journalistar, serliga í Føro­yum, eru ov ryggleys og intellektuelt degenereraði at gera annað enn sleikja kyns­ligum minnilutum upp og niður eftir bakinum; men tað er væl eisini blivið til tað, í modernaðum ringum, at “ert tú nakað”, ella hevur eitt brennandi ynski um at verða tað, tá mást tú slikka.
Hví? Hví eru øll hesi fólk­ini endað so evindaliga samd? Har tey, ið vilja varð­­­veita hjúna­bandið, taka til sín og, at byrja við, sátt­liga argu­men­tera ímóti krav­inum hjá LGBT og tess herða­klapparum, skúgva tey síðst­nevndu bara alt frá sær. Tey láturlig­gera. Og tá vit so láturliggera aftur, hvat tey kultur­radikalu og bleytir menn og teirra striksu kvinnur ikki torga, er fanin leysur við seinnameiri for­døm­ingum um hvør tey halda, tú og eg eru.
Tey halda, í teirra be­grens­aðu undirbrotligheit, at øll rætt­siktað fólk mugu stuðla bøssa­brúd­leypinum. Herí finst forkláringin. Tað, tey halda vera ein innanhýsis semja, er faktiskt ein innan­hýsis einsrættan. Onki undur í, at ov nógv fólk styðja “sam­kyndum hjúnalagi”, so ella so.
Samkynjustuðlar eru nú so bangnir ella fucked-up, at teir ikki longu hava ánilsi fyri, um bøssabrúdleypið er nakað, teir nú veruliga taka undir við ella nakað, teir so ella so vita, teir bara mugu taka undir við.
Bøssabrúdleypið gevur okk­um eitt forherðað inn­lit í, hvussu nýmótans autorit­isma og bólkatrýst verða brúkt í 2014 at útiloka og beina fyri meiningum, sum fyri nýakademiska klassan tykjast í so fordømandi, gamalsligar, diskriminerandi ella, og hetta er mín favorittur, “persónligar”—fyri ikki at nevna trúsagdar. (Viðvíkjandi tí “persónliga”, so eri eg ong­antíð meiri “persónligur” enn tað, at tann, eg havi verið “per­sónligur” um, sjálvur hevur loyvt sær at vera um seg sjálvan almennt. Tað er væl kriteriið.)
Hasi, ið andøva ímóti bøssa­brúdleypinum, bæði fyri at varðveita tað og tí, at ein statsuppíblanding er ódemo­kratisk, verða nú við­farin av LGBT og ókrit­isku pressuni á sama hátt sam­kyndir aktivistar blivu fyrr í tíðini: sum nakrir løgnir van­skapningar, tú bara bíð­ar eftir fara at lata seg um­venda!
Nógv halda, at tað er super, at so nógv so skjótt broyta meining um bøssa­brúdleypið, ella bara okkurt yvirhøvur. Tað haldi eg ikki. Hetta er ikki eitt fólka­ræðisligt heilsutekin. Al­manna­hugsan eigur ikki at broytast so skjótt í fríum samfeløgum. Ger hon tað, tá loyvi eg mær at ivast í, um samfelagið nú er so frítt. Ella, at almannahugsanin ikki er broytt so skjótt og nógv, sum LGBT vil hava okkum at halda, hon er.
Seinasta pretið hjá LGBT-militsini er kolonial-trikkið: nettupp fyri at skunda und­ir almannahugsanina. Altso, eftirsum at tú ikki fang­ar, at hjúnabandið er institu­tio­nella og sam­felags­liga súm­bolið upp á sambandið millum mann og konu, verð­ur tú, av bøssaelituni, sendur sum ein onnur bitch til Danmarkar at slatra—sum bert kann lesast sum mann­minkandi perversitetur, tá hann leikar harðast á.
Við hesum ódemokratisku harraboðum, ella ynski at hoyra til, fært tú samband við Danmarks Radio og tess, av føroyingum, yvir­bedáraðu journalistar. Enda­málið, sjálvandi, er at, í besta hjálandastíli, kæra sína fake stakkalaneyð fyri eldra­ráð­num, Móður Dan­mark, í tí vón, at hesir vitbornu klump­ar megna at harta okkum hálv­býttu føroyingar ikki at vera so býttir.
Ein onnur grund. Tá ið kulir elitubólkar bestemma seg fyri at halda tað sama um eitt bestemt mál, hvat teir ofta gera, og er nokkso órógvandi, kann tað lætt­liga enda sum “vanligt skyn­semi”, eitt sjálvsagt mál. At andøva ímóti tí, kann av tí sama vera sera skaðandi, enn­tá hóttandi í mun til tín sosiala og moralska status í samfelagnum. Ein-dimen­siónella LGBT demoniserar tessvegna avmarkaða kjakið um bøssabrúdleypið. Bara tað, at vit hava eitt líkinda kjak um hetta og bøna um tolsemi, er ógóðtakiligt. Ein uppringing her, ein email har, og shut-down alt kjak.
Sum John Stuart Mill grund­gav fyri í hansara klass­iska verki, On Liberty: “If all mankind minus one were of one opinion, and only one person were of the contrary opinion, mankind would be no more justified in silencing that one person, than he, if he had the power, would be justified in silencing mankind.”
Altso: annaðhvørt er skrivifrælsi frælst, ella er tað ikki! Og í Føroyum er tað ikki. Ikki beint nú. At brúka “tað er synd í okkum”-kortið, er ikki ein heimilað grundgeving, sjálvt ikki vegna minnilutum ella veru­leikaflýggjandi per­són­um, ið velja at almannagera hesa semantisku flýggjan.
Sami minniluti, væl bakk­aður upp av politiskum ung­mannafeløgum, ið halda seg vera liberal og ordiliga right-on, gera nógv burturúr orðinum “borgarlig” í hug­takinum “borgarlig vígsla”. Men, seriøst, reality-check! Ein­asti orðið, ið gongur aftur í “kirkjulig vígsla” og “borgarlig vígsla”, er “vígsla”. Hjúnabandið er ikki geografiskt treytað.
Tað kann tí gera tað sama, hvørt tú verður vígd­ur í kirkju, á botninum í Trong­isvágsfirði, undir einum Kia ella kommunalt hjá Heðini. So alt hetta smooth-tosið, “men tað er eitt borgarligt hjúnaband, so hvat er pro­blemið?”, er svikafult.
Ung javnaðarfólk, hvørs herðataska við meira, sjálv­andi, er multinasjonalt um ein háls, mugu óivað kýta seg í hesum forstáilsi, men: tað er ein ógjørligheit at hava hjúnaband 1 og 2.

Endaliga. “Men einki fer av mær sleppa samkynd at giftast”, sutlar Rigmor Dam. Tað er væl møguligt, Rigmor. Hinvegin, Rigmor, tað handl­ar ikki um teg. Heldur ikki hetta, Rigmor.
Hjúnabandið er ikki nak­að individualiserað rela­tivist­iskt ting, men ein úr­velj­andi serstovnur, og tí, Rigmor, eigur spurningurin heldur vera: “Fer nakað av hjúnabandinum?” Svarið? “Sjálvandi fer tað tað!”
Tað fer so nógv av, og tað alt fyri eitt, at tað ikki longur fer at vera erligt at práta um eitt hjúnaband í heila tikið. Har var bert ein felagsnevnari, eitt klistur, og tá ið tað er komprimerað, er tað hervið eisini annulerað. Ferdigt.
So tak eina avgerð um tað, Rættarnevndin!