Hvat ger Magnus Heinason?

Vilmund Jac­ob­sen
blaðmaður
vilmund@sosialurin.fo

»Umborð« hevur hesaferð skift orð við Dánjal J. Lyd­er­sen, sum hevur siglt við hav­rann­sókn­arskipinum Magnusi Hein­a­syni, síðan skipið fór undir reg­l­uligar rannsóknir undir Før­oyum fyri 25 árum síðan.
Dánjal hevur siglt, síðan hann var blaðungur, og lívs­leið­in hjá honum á skipsdekki byrj­aði umborð á Brandi Sig­mund­ar­sson á hávetri í 1967. Hann hevur siglt flestu árini við trolara, og í 1980 fór hann um­borð á Magnus Heinason, sum landið tá hevði keypt til rann­sókn­ar­skip.
- Vit vóru tveir, sum komu um­borð í senn – eg sjálvur sum dekkari og Sigmundur Djurhuus, búsitandi á Toftum, sum hevur verið kokkur øll hesi árini. Vit eru soleiðis teir ein­astu av núverandi manning, sum hava verið við øll árini.
Hann sigur, at hóast landið keypti skipið í 1980, varð ikki farið undir rannsóknir bein­an­vegin. Skipið var á ísfiski nakr­ar túrar í 1980. Síðan varð tað umbygt, og Dánjal minnist, at teir fóru fyrsta túrin sum hav­rann­sóknarskip flaggdagin í 1981.
- Eg byrjaði sum dekkari, men gjørdist nokso skjótt 2. stýr­i­maður. Longu seinnapartin av áttatiárunum førdi eg skip­ið onkran túrin. Dán­j­al gjørdist fastur skipari fyri umleið 10 ár­um síðan – og fyrsti skipari fyri um­leið sjey árum síðan.
At vera fyrsti skipari, merkir, at tú altíð er skipari, tá tú ert um­borð. Jónberg á Mýruni er hin skip­ar­in, og hann ræður á brúnni, tá Dánjal er í landi.
16 mans hoyra til skipið, men manningartalið hvønn túr­in kann skifta millum 13 og 9 – alt eftir, hvørjar uppgávurnar eru.
- Summar túrar gera við kann­ing­ar alt samdøgnið, og tá krevst, at 13 mans eru umborð í senn, men tá vit bara gera kann­ing­ar um dagin, er talið van­liga 9.
Onkuntíð eru uppí 4-5 kann­ing­ar­fólk umborð í senn.
- Tað er ikki so sjáldan, at 1-2 konufólk eru við í kann­ing­ar­arbeiðnum, leggur hann aftrat.
Spurdur, um nakað serligt verð­ur gjørt burtur úr, tá konu­fólk eru umborð, sigur hann: - Nei, tað er ikki soleiðis, at nak­að serligt merkist til tað. Og tó; kanska er kokkurin eitt sind­ur meira »large« og ger okk­urt eyka, um tær ikki eru so glaðar fyri tað, sum annars kem­ur á borðið.
Skipið hevur eisini ein út­gerð­ar­mann, sum starvast á Fiskirannsóknarstovuni, og hes­in er Eli Christiansen.
- Yvir okkum øllum er so eisini Hjalti í Ják­ups­stovu, leiðari á Fisk­i­rann­sókn­ar­stov­uni.
- Vit byrja um hálvan februar við CTD-kanningum, sum eitt nú máta salt og hita í sjónum við streymfortoyningum. Á hesum túri er Bogi Han­sen toktleiðari. Tað eru fast­ir standard-skurðir á land­grunn­i­num, og vit gera fýra slíkar túr­ar um árið. Næstu kanningarnar eru yv­ir­lits­trolingar, sum vit gera um vár­ið – og aftur um heystið.
- Her verða somu støðir kann­aðar hvørt ár og høv­uðs­fisk­a­sløgini eru toskur, hýsa og upsi. Á hesum túri eru eini 4-5 fólk við, har Jákup Reinert og Pet­ur Steingrund skipa fyri.
- Eftir páskir er tað Eilif Gaard, sum er toktleiðari, og nú er talan um biologiskar kann­ing­ar, har eitt nú æt­i­roynd­ir verða tiknar. Hetta er tað, sum vit eisini rópa gróð­ur­kann­ingar.
Dánjal sigur, at í apríl eru eis­ini svartkjaftakanningar á skránni, og tá verður hugt eftir, um svartkjafturin er kom­in norður í føroyskan sjógv. Toktleiðari er Jan A. Jac­obsen, og hesar kanningar eru samantvinnaðar við sild­a­kanningar har suðuri í før­oyskum sjógvi. Aftur í mai mán­aða er Jan toktleiðari, tá ið sildakanningar verða gjørdar norð­an­fyri, bæði í føroyskum og altjóða sjógvi.
Skiparin vísir á, at í juni verð­ur farið útaftur til streym­for­toyningarnar hjá Boga Han­sen, sum nú verða tiknar upp og tiknar til lands. Eftir at tær eru avlisnar – einar fjúrtan dag­ar seinni, verða tær lagdar út­aftur, har tær lógu áður. - Með­an streym­fort­oynin­g­ar­­nar eru uppi í juni/juli, fer Magn­us Heinason út at gera ár­ligu yngulkanningarnar.
Dánjal sigur, at tá ið for­toyn­ing­­arnar hjá Boga eru lagd­ar út­aft­ur, verður farið í summ­ar­frí í fýra vikur.
- Í september verður aftur far­ið út at lesa mátingarnar hjá Boga, og síðan verða kong­a­fisk­a­kann­ing­ar gjørdar við Jákupi Rein­ert sum toktleiðara. Eftir hetta stendur merkingin hjá Pet­uri Steingrund fyri, sum van­liga fer fram seinnapartin av oktober.
Hann sigur, at nú er bara Bogi Hansen eftir – einaferð enn, og tað er um hálvan november. Tá hendan seinasta CTD-kanningin er liðug, verður skip­ið lagt, til farið er um fyrstu viku av februar.
- Í januar í ár var tó eitt undantak; tá vórðu vit sendir út at gera lodnukanningar, men hvussu verður fyrst í komandi ári, dugi eg ikki at siga, sigur Dánjal J. Lydersen, skipari.