Kravið um føroyskar vørulýsingar

Hetta eru krøv sum handilslívið kem­ur at knógva undir, um tað verður samtykt, og sum ikki lata seg gjøgnumføra í eini handavending, og tí verð­ur mælt til eitt skábrá uppá eini 3 - 4 ár til at tillaga marknaðin til føroyska vør­u­lýs­ingarkravið. Sjálvandi hevði verið ynskiligt at so var, men hetta krevur, at fólk við neyðuga mál­kunn­leik­anum til fleiri av heims­mál­unum, har flestu vørurnar verða framleiddar og seinri seldar um allan heim, tað veri seg enskum, týskum, kin­es­iskum, fronskum o. s. fr. verða sett at umseta úr hesum málum til eitt brúk­ar­av­inarligt føroyskt mál, sum skilst av hvørji sál, sum fer til handils í Føroyum, tí eg haldi meg ongantíð hava hoyrt eitt orð grett um, at fólk ikki skilja tað, sum stendur á brúkaravegleiðingini á norð­urlendskum málum, ensk­um og kanska eisini á týsk­um, sum vit læra væl og virðiliga í skúlum okkara, og tí ikki skuldi verið nakar trupuleiki at skilt, men so fer vist at bila hjá teimum flestu og hetta í sjálvum sær, at føroyingar eru so mikið at sær komnir málsliga, tað er at fegnast um, og sum fáum londum er beskorið á stødd við okkum og eitt ótrúligt ak­tiv, tá ið tosað verður um al­heimsgerðina og okkara leik­lut í henni.
Lýsingar á føroyskum kosta
Skulu vit hava hvørja brúk­ar­a­vegleiðing á føroyskum, so kann tað gerast heima í Føroyum, ella kravt verður haðani, at vit verða noydd at senda fólk til Kina ella Frankaríki at vegleiða í so máta. Eisini okkara egnu fram­leiðsluvirkir selja fisk­a­vørur o.a. á føroyska heim­a­marknaðinum, men har standa eisini vørulýsingarnar á týskum, fronskum ella ensk­um, og eingin sigur nak­að um tað, v.ø.o. vit gera júst tað sama sum onnur fram­leiðs­lulond, sjálvandi, tí stóra sølan fer jú út í heim til hesi fólkaríku lond, og vit liva nú einaferð av at selja fiskavørur úti í stóru verð, eins og hini londini selja teirra framleiðsluvørur um all­an heimin, og har telja vit sum kunnugt bara nakrar og 40.000 sálir, og hava tí ongi krøv at seta, sum muna nakað í hesum stóra mill­iónasamanhanginum! Hetta hevur als onki við ov lítla virðing fyri føroyska máli­num at gera, men er einans ein profittspurningur! Og at sammeta vørulýsingar við stríðið fyri heimarættinum hjá føroyska málinum her á landi í farnu øld, er heilt burturvið, og er als ikki sama søk. Og so er tað held­ur ikki vist, at hesi fram­leiðsl­uvirki kring heimin, t. d. av hátøknivørum, líka frá eini vaskimaskinu til bil­ar og telduforrit vilja góð­kenna slíkar maneualar á einum knortlutum fróð­skap­ar­máli, sum er so ís­lend­ingafikserað, at gjógv­in millum akademiska fróð­skap­ar­málið og tað sum van­ligi føroyingurin úti á gøt­uni tosar, hon bara veks­ur og veksur alt verður meiri og meiri yvirlatið til tey sokallaðu professinellu á skúlaøkinum, í politiska tjakinum, í vinnutjakinum o. s. fr., so vanligi føroyingurin ikki hættir sær framat at taka orðið alment, og hvaðna minni á prenti!
Missurin málsliga
Og er tað stórur og álv­ars­lig­ur missur bæði máls­liga og samfelagsliga hetta álvarsmál verður ikki tikið uppá tunguna av fróðskaparfólkunum, hó­ast mangan er ávarað móti hesum uppbýtinum av føroyingum í eitt a og b lið málsliga, sum eisini so skilagott hevur verið víst á nú um dagarnar í greinum hjá ungu skilamonnunum Pet­uri Pálson, lærara og tón­listamanni, og Heina í Skor­ini, lesandi, men hettta er sum at sletta vatn á gás á puritanarnar á Debessartrøð, meðan tey harafturímóti liva hvør sær sæl í gróp­an­ini eftir íslendskum fyri­mynd­um og óføroyskum brongli. Og nýliga setta mál­stevnunevndin, sum skal gera eina frágreiðing til landssýrismannin um støð­una hjá føroyskum máli, hon umboðar so at siga bara tey sum taka fult og heilt undir við íslendingagerðini av máli okkara, burtursæð frá onkrum einstøkum gísla millum allar puritanararnar, og er tað stórt spell fyri end­a­ligu niðurstøðurnar hjá nevndi­ni!
Brúkarin kemur at gjalda
Uppskotið fer, um tað verð­ur samtykt, at kosta hand­ils­vinnuni hópin av peningi. Og tað er sum kunnugt bara ein, sum kemur at gjalda fyri gildið, og tað verður sjálv­andi føroyski brúkarin, sum fær rokningina tí hvør annar skuldi komið at goldið fyri hesa føroysku vør­u­lýsingina enn hann, sum longu í forvegin má gjalda meiri enn brúkarar í grannalondum okkara á so at siga øllum vørum? Lutirnir sum eru at fáa í einum hamp­i­liga stórum handli við gerandisvørum teljast í túsunddatali, og skiftið í modellum og mótum inn­an allar vinnugreinir er ó­end­a­ligt, so vit tosa ikki um tær smáu upphæddirnar, sum gjaldast skulu fyri! Upp­skotið leggur upp til at senda rokningina víðari til okkara, sum gjalda kunnu fyri hetta ivasama tjóð­skap­arliga uppskotið! Og so er tað vandi á ferð, um vørulýsingin ikki er komin á vøruna, so sleppur hon ikki á handilshillarnar, so tað kann enda við í ringasta føri, at heldur tómligt verð­ur at velja í hjá fólki, tí móð­ur­málsvørulýsingin er ikki komin uppá pláss, og so er onki at gera hetta verða kanska cubanskir tilstandir, men tað dámar jú pørtum av tjóðveldinum væl .
Fróðskaparfólkini ikki arbeiðsleys
Hetta er at leggja seg út í fríu handilsvinnuna hesa verð­ina har alt gongur so sera skjótt, og umsetararnir mugu vera nógvir í tali, (øll fróðskaparfólkini hava tryggj­að sær livibreyðið restina av ævini og tjóðveldisflokkurin at­kvøðurnar!) um málið skal røkkast, og vøran hon verð­ur sjálvandi dýrari! Tjóð­veld­is­fólkini á tingi, sum blivu konfronteraði við hes­ar spurningarnar, søgdu m. a., at tey meintu ikki við manualar á tekniska økinum, bil­aøkinum o.s.fr. sjálvandi verð­ur drigið í land nú, tá víst verður á tað høpisleysa í vørulýsingarkravinum? Og tjóðveldisfólk ræðast sín egna skugga.
Um ætlanin er at hjálpa móð­ur­máli okkara, sum vit øll eru góð við, og sum kanska er fyri einum tí harðasta á­gangi í løtuni, serliga er tað ensk-amerikanska árinið, sum setur síni týðuligu spor, so er so nógva aðrastaðni, hjálpin kann fara, t.d. til at nútímansgera okkara skúl­a­bøk­ur, at hjálpa fjølmiðlunum máls­liga, at brúka pengar til at seta føroyska talu til vælumtóktu barnafilmarnar o.s.fr. Pengarnir høvdu farið nógvar ferðir betri, um hetta varð gjørt, enn at senda ein málfrøðing til Kina at veg­leiða við eina vørulýsing, sum kanska tey fægstu lesa hóast alt! Reint pengaspill, sum tú og eg koma at gjalda! Og sum í hvussu so er ikki kemur móðurmálinum nevn­i­vert til góðar.
Skilji væl, at fólk spyrja hvørji verð tjóð­veld­is­flokk­urin livir í?