Havandi veðrið higartil í summar í huga, kann tað tykjast burturspilt at koma við góðum ráðum um at grilla. Men skuldi ein góður dagur tikið seg upp, eru tað mong, sum høvi at draga grillina fram.
Í hesum sambandi hevur Heilsufrøðiliga Starvsstovan savnað saman nøkur góð ráð fyri at ongin skal verða sjúkur av grillmatinum.
Serliga verður hugsað um reinførið, sum eigur at vera í hásæti.
Heilsufrøðiliga Starvsstovan sigur, at tað er av alstórum týdningi at halda rátt kjøt burtur frá kjøti, ið er stokt fyri at sleppa undan at flyta bakteriur frá tí ráa til tað stokta kjøtið.
Hugsað verður serliga um campylobacter og salmonella, sum mann kann blíva rættiliga sjúkur av.
Hevur tú bert eina grilltong, ber til at halda hana yvir eldinum, so bakteriur brennast. Annars er umráðandi at hava tvær grilltengur og tvey føt til ávikavist tað ráa kjøtið og til tað stokta kjøtið.
Vaska hendur, so tú ikki spjaðir bakteriur. Minst serliga til at vaska hendur, tá tú hevur handfarið rátt kjøt, fyri ikki at spjaða bakteriur til tað stokta kjøtið, salatið, breyðið og annað, sum er afturvið.
- Tað skal lítið til at bakterium til at elva til sjúku, sigur Heilsufrøðiliga Starvsstovan.
Hakkikjøt, flogfenaður og moyrkað kjøt skal gjøgnumsteikjast. Moyrkað kjøt, er kjøt, sum smáir skurðir eru í fyri at gera tað moyrari ella fyri at fáa kryddevni inn í kjøtið.
Í heilum kjøtstykkjum eru bakteriur sum oftast bara uttaná. Tí er ikki alneyðugt at steikir og búffar verða gjøgnumstokt.
Feitt frá kjøti og olja í marinadu skal ikki dryppa niður á kolið í grillini, tí tað gevur frá sær tjøruroyk, ið kann økja um vandan fyri krabbameini. Legg staniol undir kjøtið ella nýt marinadu uttan olju.
Sker tað brenda frá. Er kjøtið brent, skalt tú skera tað brenda og svarta av, tí tað eru krabbameinselvandi evni í brendu skorpunum, sigur Heilsufrøðiliga Starvsstovan.
Sjúk av manglandi reinføri
Seinastu 10 árini eru 84 tilburðir av campylobacter skrásettir í Føroyum.
Veruliga talið er mest sannlíkt nógv hægri, av tí at nógv fólk fara ikki til lækna við eini búksjúku
Í ráum kjøti og vætu frá ráum kjøti kunnu vera bakteriur so sum Campylobacter og Salmonella, sum vit kunnu gerast sjúk av. Bakteriurnar doyggja í nógvum hita.
Tey seinastu 10 árini eru skrásettir 84 tilburðir av.. Um summarið er vanliga øking í tilburðunum. Ein orsøk kann vera, at ikki verður farið nóg reint um, tá grillað verður.
Der mangler tålmodighed ude omkring grillstederne i sommerlandet, og det har resulteret i en stigning af alvorlige brandsårstilfælde.
Søndag den 27. juni 2010, 06:01
Børnene er sultne, og der er dækket op i sommervarmen. Grillen er længe om at blive varm, og det er fristende at springe over hvor gærdet er lavest og bruge spritten for at få gang i ilden.
Tit og ofte med en farlig eksplosion til følge. Rigshospitalets brandsårsafdeling har i år oplevet en stigning i tilfælde af grillulykker og grunden er klar.
?Folk bruger tændvæske på en uhensigtsmæssig måde og en tændingsvæske, som de ikke bør bruge - nemlig sprit. Sprit har den ulempe, at jo varmere den er blevet af at stå i solen, jo mere eksplosiv bliver den, når man tænder den,? siger chef for Rigshospitalets Klinik for Plastikkirurgi og Brandsårsbehandling Bjarne Alsbjørn til Newspaq.
Klinikken har alene i år oplevet 10-15 større tilfælde af grillskader, hvilket er en stigning i forhold til sidste år på samme tid.
?Der sker personskader ved de her eksplosioner ret tit. Vi ser kun de mest alvorlige her, men det er mit indtryk, at der er ret mange af de her grillskader ude omkring på skadestuerne.?
Bjarne Alsbjørn råder folk til aldrig at bruge sprit ved grillen og altid at have en spand med kold vand klar, når der er tændt op.
Sidste år blev i alt 19 brandsårspatienter med grillskader fragtet til Rigshospitalet med helikopter fra maj og til udgangen af juli. I alt modtog afdelingen 82 patienter med større grillskader i hele perioden, hvilket også var en stigning fra 2008
