Má siga sum er, at eg hugsaði mítt, tá ið eg varð boðin ein túr til Íslands eitt vikuskifti. Einsamøll. Hvat ólukkan skal ein 23 ára gomul kvinna gera einsamøll í Reykjavík, har hon so at siga ikki kennir eina sál? Og so saman við einum ferðaleiðara, sum hon als ikki kennir? Svarið er: nógv. Eina rúgvu. Eg hevði ikki trúð, at ein kundi uppliva so nógv upp á so stutta tíð, sum eg gjørdi hetta vikuskiftið.
Fríggjadagur, 5. mai 2006:
Siti í flogfarinum hjá Atlantsflogi. Eri á veg til Reykjavíkar. Púra einsamøll. Við síðuna av mær situr eitt gamalt par. Tey eru nokk so stuttlig; henni dámar væl at práta, og honum dámar væl at fáa ókeypis whisky frá flogternuni. Eftir fimm ótrúliga stutt korter lenda vit í Reykjavík. Áh, tann hurlivasi á grynnuni, tá ið vit skulu eftir kuffertunum; floghavnin er rættiliga lítil og bygdaslig; minni enn okkara har vestri, og alt viðførið kemur bóltandi inn eftir einum sera stuttum transportbandi, sum brádliga fer undir ein vegg, so alt viðførið fer skramblandi á gólvið. Millum alt viðførið og øll ferðafólkini finni eg mítt lítla kuffert, sum hevur yvirlivað ein lítlan elddóp. Komin útum hoyri eg onkran rópa. Eg vendi mær, og síggi beint inn í smílandi andlitið á Davíði, sum er komin eftir mær á flogvøllinum. Fittur er hann.
Vit fara út í bilin og koyra beint inn í miðbýin. Miðbýurin í Reykjavík er eitt sindur bygdasligari, enn eg hevði væntað. Hugnaligur. Húsini eru litføgur, og gøturnar eru steinsettar. Tað er næstan heimligt. Í øllum førum kenni eg meg ikki fremmanda, nú eg gangi her á gongugøtuni millum hugnaligar handlar og matstovur. Davíð og eg práta um mangt og hvat. Hava funnið út av, at vit eru í familju. Tað er løgið, sum verðin er lítil. Brádliga rópar onkur úr einum jeepi, og Davíð fer yvir at heilsa uppá. Tað er Fríðrikkur Ellingsson, ein vinmaður hansara. Teir avtala, at vit skulu fara á matstovuna Caruso at eta nátturða. Deiligt; eg eri nokkso svong eftir ein langan dag. Áðrenn vit fara á matstovuna, fara Davíð og eg í ein bókahandil at forvitnast. Á veg út úr handlinum møta vit einari eldri kvinnu; hon er høg og vøkur, í síðum, svørtum frakka, hevur eitt vakurt turriklæði og grátt hár, sum er savnað í einum toppi. Eg má hyggja tvær ferðir; jú, tað veit denn, at tað er Malla, sum plagar at vera og vitja Sólrun fastur hvørt summar á ólavssøku! Vit heilsast, og eru báðar rættiliga ovfarnar av, at vit skulu hittast her, mitt í Reykjavík, minni enn ein tíma eftir, at eg eri komin til landið. Vit avtala at hittast mánadagin, áðrenn eg fari avstað aftur.
Á matstovuni Caruso situr Fríðrikkur og bíðar eftir okkum. Davíð greiðir frá, at Fríðrikkur er rithøvundur, og hevur millum annað skrivað orðini til sangin, sum Eivør sang til íslendsku eurovision sangkappingina. Í fyrstuni má Davíð vera tolkur, men skjótt venji eg meg við prátingarlagið, og so gongur sum smurt.
Eftir eina góða máltíð koyrir Davíð meg á føroyska sjómansheimið Ørkina, sum eisini liggur mitt í býnum. Eg setið kuffertið inn á kamarið, og síðani fara vit út aftur í býin. Hesaferð ein túr á Oliver, sum er ein barr á gongugøtuni. Har hitta vit Sigurdur Jökull Olafsson, sum er fotografur; hann skal við okkum í morgin og ovurmorgin. Hann tykist at vera fittur og líkatil. Hann hevur búð í Danmark, so vit bæði tosa danskt saman. Tað riggar væl.
Tá ið vit hava sitið á Oliver eina løtu, fara Davíð, Fríðrikkur og eg víðari. Vit eru boðin til Hrafn Gunnlaugsson, hvør tað so er&
Klokkan er rættiliga nógv, og tað er vorðið myrkt. Reykjavík tykist ikki eins heimligt um náttina sum um dagin. Nógvu, flottu bygningarnir eru upplýstir og tað minnir meg kanska eitt sindur um Keypmannahavn ella onkran annan stórbý. Davíð snarar út á ein lítlan veg til eini vøkur, hvít hús, sum standa rættiliga einsamøll, eitt sindur burtur frá. Hann greiðir frá, at Hrafn er rættiliga kendur í Íslandi. Hann er leikstjóri. Davíð sigur, at hann er eitt sindur excentriskur. Eg hugsi, at húsini hjá honum síggja í øllum førum púra vanlig út. Men so snarar Davíð aftur. Millum nakrar dungar av gróti og smáar smáttur, totempelar og rustaðar jarnstandmyndir, koma eini onnur hús til sjóndar. Her býr Hrafn Gunnlaugsson.
Komin inn um, tekur Hrafn sjálvur ímóti. Hann tekur frakkan hjá mær, og býður okkum romm og cola. Eg eri ovfarin av húsunum. Í stovuni er ein stór barr, eitt klaver, ein grúgva og tveir glasútbygningar. Útsýnið er vakurt; ljósini frá býnum speglast í sjónum, sum er spegilsblankur. Tað er blikalogn. Fríðrikkur flennir at mær og heldur fyri, at eg síggja út sum Alisa í ævintýrlandi; og tað er rættiliga rámandi, tí soleiðis kenni eg meg. Eg havi aldrin fyrr sæð eitt sovorðið heim, og vænti heldur ikki at síggja nakað líknandi aftur; her eru ravnar, málningar, standmyndir, orðabøkur við løgnum málum, sum eg ikki visti, vóru til, og mitt undir loftinum í arbeiðsrúminum hongur ein kirkjuklokka frá umleið fjúrtandu øld. Ótrúligt. Eg eri púra málleys.
Tá ið klokkan nærkast eitt, fara vit víðari. Tá ið eg eri á veg avstað, kemur Hrafn við einum filmi, sum hann hevur leikstjórnað. Hann skal eg sleppa at eiga. Eg eri ovfarin og takki hjartaliga fyri blíðskapin, og so fara vit avstað.
Áðrenn eg fari heim á Ørkina, fara vit ein lítlan túr aftur í býin. Tað er lív í býnum; fólk eru í góðum lag, og dansitónleikur hoyrist um allar geilar. Vit fara inn í eitt diskotek, har vit aftur hitta Sigurd, og halda síðani leiðina fram til eina hugnaliga barr, har livandi tónleikur er at hoyra. Tað er ein íslendskur tónleikari, Halli Reynis, sum situr einsamallur á pallinum og spælir gittara og syngur. Ein góður endi á einum góðum degi. Davíð koyrir meg á sjómansheimið, og eg fari í song, troytt og væl nøgd við mín fyrsta dag í Íslandi.
Leygardagur, 6. mai 2006:
Vakni um hálvgum tíggju tíðina. Fari upp og eti góðan morgunmat, áðrenn eg leypi undir brúsuna og fari ein túr í býin. Davíð hevur givið mær frí í morgun, so eg ætli mær ein túr á gongugøtuna at hyggja í handlar. Sólin skínir oman og niðan. Tað er lætt at finna gongugøtuna aftur; fittu starvsfólkini á sjómansheiminum vísa mær veg, og tað tekur bara einar tíggju til fimtan minuttir, so standi eg mitt í býnum. Fólk eru í góðum lag, og handlarnir eru spennandi og nógvir í tali. Veit ikki, hvar eg skal byrja. Fari inn í ein handil, sum selur ymiskar luksus vørur; gott kaffi, sjokolátu og annað gott. Má keypa okkurt gott heim við. Haldi áfram at ganga sikk-sakk og hyggja í øll vindeygu; varnist, at eg gangi einsamøll og smílist, tá ið ein gomul kona smílist afturímóti.
Um døgurðatíð kemur Davíð eftir mær, og so fara vit aftur út at eta. Hesaferð eta vit á eini matstovu, sum eitur Vegetarian, sum eins og navnið sigur bara ger vegetariskan mat. Eg ímyndi mær, at tað kanska er eitt sindur keðiligt uttan kjøt av nøkrum slagi, men maturin gagnast mær væl. Síðani fara vit til Perluna, har ein ferðavinnuráðstevna er. Her er ein rúgva av básum, hvør meira áhugaverdur enn annar. Ísland hevur ótrúliga nógv at bjóða ferðafólki; ein básur er, sum serliga fangar mín áhuga; tey lýsa við ekstremum ítrótti, sum til dømis paragliding, river-rafting, vatnskíing, kappkoyring av ymiskum slagi og nógvum øðrum. -Næstu ferð, eg fari til Íslands, veit eg, hvat eg ætli mær& um eg tori&
Davíð og eg fara ein túr upp á takið á Perluni. Útsýnið er ótrúliga vakurt; veðrið er gott, og Davíð sigur mær, hvussu tey ymisku fjøllini eita; Eitt tað størsta, minnist eg, eitur Esja. Á veg oman aftur møta vit Sigurdi, sum skal fylgjast við okkum restina av degnum. Nú fara vit til Bláa Lónið. Eg gleði meg sum eitt smábarn.
Náttúran her er øðrvísi, enn eg eri von við. Brádliga er alt tað bera grót, síðani vakur vøkstur í vøkrum litum, og so aftur grót. Langt burturi síggi eg fjøllini, grøn við hvítum toppi. Náttúran í Íslandi er heilt ótrúliga fjølbroytt. Áðrenn eg veit av, eru vit komin til Bláa Lónið. Sigurdur má fáa serligt loyvi til at taka myndir, og Davíð og eg fáa hvør sítt armband við einum chipi, sum vit skulu nýta fyri at sleppa inn, læsa skápini og so framvegis. Jú, vit eru komin í 21. øld.
Tað er eitt sindur kalt at koma út í berari svimjidrakt; vit eru jú akkurát komin í mai mánað. Men vatnið er deiliga heitt. Økið rundan um sjálvan hylin er nógv lekrari, enn eg hevði væntað. Hetta er reint luksus. Gongur tú eitt sindur longur út, gerst vatnið heitari; og fert tú eitt sindur yvir eftir, fært tú leir ella okkurt at smyrja á húðina. Balsam fyri sálina, eru vit samd um.
Eftir ein góðan tíma halda vit leiðina fram til Grindavíkar, har ein vinkona hjá Davíði hevur listaframsýning í mentanarhúsinum. Mentanarhúsið í Grindavík er eisini Saltfiskasavn, og tá ið leiðarin hoyrir, at eg eri føroysk blaðkvinna, vísir hann mær runt á savninum og greiðir frá øllum tí, vit síggja. Savnið er rættiliga stórt og opið. Vit ganga eftir eini gøtu inni í savninum, sum líkist eini bátabrúgv. Ymsastaðni eru plátur við teksti, sum greiðir frá ymiskum tíðarskeiðum, og fuglaljóð og aldututl hoyrast, so tað kennist, sum eru vit á eini rættari ferð aftur í tíðina. Vit síggja stórar myndir, ymiskar lutir, stórar dukkur í gomlum klæðum, bátar, ymisk amboð og ikki minst: saltfisk. Leiðarin greiðir fá, at tey hava tætt samstarv við skúlarnar har á leiðini, sum ofta koma á vitjan. Tá skipa tey fyri ymiskum kappingum og vísa filmar um saltfiskasøguna. Okkara ferð gjøgnum savnið endar í Portugal, har Rosita hevur fingið saltfisk, Baccalao, úr Íslandi. Eg takki fyri blíðskapin, og eri eitt sindur hørm um, at eg ikki havi ráð til at keypa eina vakra íslendska troyggju, sum hongur í handlinum.
Komin aftur til Reykjavíkar, fara vit trý út at eta á eini fínari matstovu, sum liggur mitt í býnum. Eg angri, at eg át so nógv við Bláa Lónið, tí nú fáa vit eini fýra-fimm lekrar rættir, sum hvør smakkar betur enn annar. Eg fái hummarasúpan, lunda, villgás, reinsdjór og alt møguligt annað gott; komi næstan í neyð av øllum matinum. Tað einasta, sum mær ikki dámar serliga væl, er hálvstokti lundin, sum bløðir eitt sindur; Davíð og Sigurdur eru glaðir við, tí hálvstoktur (eg vildi næstan kallað tað ráður) lundi er eitt tað besta, teir fáa.
Mett og væl sett fara vit ein túr í býin. Leygarkvøld í Reykjavík er altíð spennandi, sigur Davíð, tí at tá eru altíð so nógv ferðafólk í býnum, og øll eru í góðum lag. Jú, rætt hevur hann. Vit fara inn á eina matstovu, sum um kvøldið verður til café og um vikuskiftini til diskotek; eitt áhugavert stað, sum óivað hevði riggað væl í miðbýnum í Havn, hugsi eg. Vit keypa okkum ein drykk og sita so og práta og hugna okkum eina løtu, áðrenn vit venda nøsini heimeftir; vit hava ein langan dag fyri okkum í morgin.
Sunnudagur, 7. mai 2006:
Vaknaði ikki so tíðliga, sum eg ætlaði mær. Leypi undir brúsuna, áðrenn Davíð og Sigurdur koma eftir mær á Ørkini. Í dag skal eg sleppa at síggja Geysir og Gullfoss. Geysir! Eg minnist, tá ið eg sum smágenta fyrstu ferð sá myndir hagani; fantastiskt! Tað tekur eina løtu at koyra til Geysir, og á vegnum fara vit til Hveragerði, sum er vinarbýur hjá Nes Kommunu, og heimstaðurin hjá Davíði. Vit koyra ein túr runt í býnum og fara inn í Edens Hava, sum er eitt vakstrarhús við ymiskum plantum, djórum, matstovum og øðrum. Rættiliga forvitnisligt, men vit gera skjótt av, og halda síðani leiðina fram til Geysir.
Íslendska náttúran er stórsligin; á veg til Geysir steðga vit við eitt krater, og so eru vit endiliga har. Geysir. Eg síggi, hvussu vatnið spríkir upp úr jørðini; má líka koyra hondina niður í; eg hevði ikki væntað, at vatnið var so heitt, sum tað er. Sigurdur greiðir frá, at í dag er tað bert Strokkur, sum goysir. Síðan ein jarðskjálvta í 2000 goysir Geysir sera sjáldan. Má grína, tá ið eg royni at benda at goysa& tað er ikki altíð so líka til. Davíð sigur, at tey kunnu fáa Geysir at goysa við at lata sápu ella okkurt líknandi niðurí, men tað sæst á økinum, at tað er ikki eitt serliga gott hugskot. Strokkur goysir ikki líka høgt sum Geysir, men tað er ein uppliving at síggja allíkavæl.
Síðani gongur leiðin til Gullfoss. Tað, sum er serligt við Gullfossi, er, at hann er størsti fossurin í Evropa, tá ið hugsað verður um, hvussu nógv vatn ferðast gjøgnum hann. Við Gullfoss steðga vit eina løtu og fáa okkum ein kaffimunn á matstovuni, sum er beint við. Deiligt at fáa okkurt heitt niður um; veðrið er ikki líka gott í dag, sum tað var í gjár. Niðri við Gullfoss eru eins og við Geysir nógv ferðafólk. Vit steðga eina løtu við fossin at taka myndir. Eg haldi, at Sigurdur kanska er í so djarvur, tá ið hann stendur so ygst og tekur myndir. Dettur tú í henda fossin, sleppur tú neyvan upp aftur. Tá ið Sigurdur hevur fingið sínar myndir í kassan, fara vit aftur í bilin. Nú gongur leiðin til Eyrabakka, har Fríðrikkur býr.
Davíð og Sigurdur tvætla býtt í bilinum. Tað er nokk so serligt; Davíð og eg tosa føroyskt, Davíð og Sigurdur tosa íslendskt sínamillum, og Sigurdur og eg tosa danskt okkara millum& eitt sindur ørkymlandi fyri ovastu hædd viðhvørt, men tað er stuttligt; vit hugna okkum saman.
Eyrabakki minnir rættiliga nógv um eina føroyska bygd. Húsini hava nærum sama snið og eru eins litføgur og húsini har heima. Fríðrikkur sigur, at Eyrabakki er rættiliga serlig, tí at íslendarar eru ikki vanir við at síggja slíkar bygdamyndir longur. Teir ríva niður so hvørt, sum teir byggja nýtt, sigur hann. Vit fara inn í eini hugnalig, hvít hús, við reyðari grund. Húsini eru ein matstova, sum eitur Rauða Húsið. Her fáa vit enn einaferð nógvan og góðan mat at eta; ein fiskarætt, sum eg ikki havi roynt fyrr, og góða súpan til forrætt.
Tætt við Rauða Húsið eru eini onnur hús, kallað Gamlað Húsið. Gamlað Húsið er partur av tjóðarsavni Íslands og virkar sum eitt fornminnissavn. Vit ganga runt hvør í sínum lagi og lesa tey ymisku skeltini, sum eru við teir ymisku lutirnar. Eg gangi næstan í eini aðrari verð, tá ið Fríðrikkur rópar á meg; hann skal vísa mær okkurt. Eg gangi eftir ljóðinum inn í eitt rúm, har eitt sjál og okkurt annað plagg hanga aftan fyri ein glas rút. Eg undrist á, hvat man vera so serligt við júst hasum klæðunum, til eg síggi, hvat stendur á skeltinum: made from human hair& Eg snerki við, og haldi tað vera sera ólekkurt, at ein kona hevur gjørt ymisk klæði burtur úr sínum egna hári og hárinum hjá dóttrini. Fríðrikkur flennir og sigur, at soleiðis sá andlitsbráið hjá drottningini eisini út, tá ið hon var har fyri nøkrum árum síðani. Er tað løgið?
Vit ganga ein lítlan túr á Eyrabakka og práta um leyst og fast, áðrenn vit aftur seta okkum í bilin og koyra aftur til Reykjavíkar. Eri rættiliga troytt nú; gleði meg til at síggja songina á Ørkini.
Á sjómansheiminum siga vit hvørjum øðrum farvæl. Davíð og Sigurdur skulu báðir til arbeiðis í morgin, og eg havi gjørt eina avtalu við Mallu, áðrenn eg skal á flog á middegi.
Mánadagur, 8. mai 2006:
Vaknaði við, at sólin skein beint í andlitið á mær. Hugsi, at eg havi verið ótrúliga heppin í veðrinum hetta vikuskiftið. Eg pakki kuffertið, og fitta gentan í móttøkuni á Ørkini ringir eftir einum bili til mín.
Í hurðini stendur Malla við systurommusoninum Benadikt og veittrar til mín. Hon er so hugnalig. Vit práta um leyst og fast, meðan hon ger okkum morgunmat: ristað breyð við ymiskum viðskera og te afturvið. Hetta er ein deiligur endi á einum góðum vikuskifti. Tá ið eg skal fara at ringja eftir einum bili at koyra meg út á flogvøllin, kemur Bibi, systir Mallu, eftir mær. Onki roks, hon skal koyra meg. Íslendingar eru eitt fitt fólkaslag; eg gleði meg, til eg sleppi at vitja landið aftur!
