Kynsliga misnýtt børn er framvegis ein stórur trupulleiki í Grønlandi.
Fimta hvørt barn sum er føtt í 1995 ella seinni hevur verið fyri kynsligum ágangi, vísa nýggj tøl frá Fólkakanning 2018.
Tað er serliga í Eysturgrønlandi at tað stendur illa til, hvar sløk helvtin av fólkinum undir 60 ár í Tasiilaq-økinum sigur seg hava verið kynsligum ágangi í uppvøkstrinum.
Tað kemur fram í einum DR-dokumentari, sum verður sýndur á DR í kvøld.
Donsku myndugleikarnir eiga at leggja hart uppi, heldur Søren Espersen, sum er framsøgumaður hjá DF í grønlendskum viðurskiftum.
Hann heldur, at Danmark skal seta Grønland undir umsiting.
– Grønlendsku myndugleikarnir hava spælt fallit. Danski staturin við skiftandi alamannaráðharrum hevur boðið sær til at hjálpa grønlendska sjálvstýrinum, men tey hava ikki tikið ímóti hjálpini.
– Danmark hevur ábyrgd í mun til børnini og barnakonvetiónina, sum ikki verður hildin, sigur Søren Espersen.
Hann heldur, at danski almannaráðharrin eigur at senda ein bólk av fakfólki til Grønlands – løgreglu, myndugleikar og almannastarvsfólk.
– Vit skulu gera tað sama, sum vit høvdu gjørt, um tað var í Vordingborg Kommune, sigur Søren Espersen.
Hann letur eisini upp fyri møguleikanum at tvangsflyta tey kynsliga misnýttu børnini til eina fosturfamilju í annaðhvørt Grønlandi ella í Danmark.
Tað uppskotið heldur ikki, sigur aðalskrivarin hjá Foreningen for Grønlandske Børn, Puk Draiby.
– Tað er absurd at hugsa, at tað er ein loysn. Tað vildi skatt barnið, sum er uppvaksið í grønlendskair mentan og tosar grønlenskt, sigur Puk Draiby.
Tað hevði eftir hennara tykki verið sum í 60, tá royndir vóru gjørdar at danisera grønlendsk børn við at senda tey til Danmarkar.
– Tað gekk illa hjá fleiri teirra, tí tey vóru skrødd upp við rót í Grønlandi, sigur Puk Draiby. Hon heldur ikki, at danskir myndugleikar við einum slag kunnu fara til Grønlands við eini loysni í kuffertinum.
Í staðin heldur hon, at trupulleikin skal loysast í Grønlandi, har tey í fjør gjørdu eina ætlan,"Strategi mod overgreb", sum skal ganga yvir fýra ár.
Samstundis arbeiðir Foreningen for Grønlandske Børn upp á at læra børnini at seta mørk og broyta tabu'ið um kynsligan ágang.
/ritzau/
