Signhild V. Johannesen, forkvinna í mentan­ar­nevnd­ini og býráðslimur hjá Javn­að­ar­flokkinum ---- Eg fari her í tveimum greinum, at greiða frá virkseminum hjá Javnaðarflokkinum í Klaks­víkar býrað hesa [...] in av svimji­høll­ini, at prýða kommunalar bygn­ingar við listaverkunum, m.a. Ósaskúlan, list og mentan í býnum, og fíggjarligt skyn­semi hjá Klaksvíkar komm­unu. Ítróttarøki Hallirnar eru við at koma [...] einstaklingar eiga at hava frælsi, tað frælsið at kunna síggja, føla, lukta og njóta tilveruna. List og mentan í býnum Vit skulu hava møguleikan til avbjóðingar og livandi hug­flog. Børn og ung hava eitt ein

korinum hjá listafólkunum, fóru vit í holtur við eitt lýsingarátak við slagorðinum: “Mentan selur fisk. Fiskur selur ikki mentan.” Alt hetta tilsamans hevði við sær, at listafólk á fyrsta sinni komu á breddan [...] skúlabyggingar, tey, sum eru menningartarnað og sinnisveik skuldu fáa betri sømdir, heilsupolitikk og mentan og list. Tað er hetta seinasta, sum hevur mín áhuga framum hini. Eg royndi at møta upp til teir politisku

so hava vit eina mentan á høgum stigi. Hugsið um tær prýðiligu katedralir (nú operahús) sum bygdir eru, tónlistaverk, myndlist, skaldskapur av ymsum slag og ta civilu tøkni. Henda mentan hevur einki við [...] Eitt dømi er pávakirkjan; pávin er so heilagur, at hann verður borin í stóli. Eitt, ið eyðkennir mentan okkara, er gransking ? eitt forvitni, ein trá eftir at loysa tær náttúrinnar gátur, sum eru uttan

tólv ymsum gomlum mentanum. Har eru babylonarar, egyptar, assyrar, grikkar, kinverjar osvfr. Hvør mentan hevur sína styrki og sínar veikleikar og harvið ymsar møguleikar at víðka um og ráða øðrum, men øll [...] ip. Spæl við møguleikum Age of Empires hevur nógvar kvalitetir. Ein er mongu møguleikarnir. Hvør mentan hevur sín arkitektoniska stíl og síni tøknifrøðiligu evnir og møguleikar. Nakrar hava góðar skip [...] fleiri fíggjarligar møguleikar enn aðrar, uppaftur aðrar hava sterkari trúarligar kreftir osfr. Eingin mentan kann spælast eins. Age of Empires er samstundis eitt framkomið sivilisatiónsspæl og eitt rátt og

súlurnar undir okkum. Tað er unikt, at hálvthundrað túsund fólk eiga sítt egna mál og harvið sína egnu mentan. Hetta er alt vaksið upp úr føroyinginum sjálvum. Ongin hevur givið okkum nakað, og ongin kann taka [...] nútíðarinnar meistaraverk evnaði. Lagaði eftir mótstøðuni. Bátar, flogfør, fylgisveinar.“ Mál og mentan okkara lagaðu seg ikki eftir mótstøðuni, fyribrigdini brutu seg upp úr føroyinginum sum ein frummegi [...] samráðing, um møguleikan fyri at nationala teatur okkara fær eina virðiliga staðseting, - til gagns fyri mentan okkara og allar borgarar landsins. Ímeðan vit bíða eftir næsta leikinum í talvinum um nationalteatur

Finnur Helmsdal Løgmaður segði ikki nógv um mentan og mentanarpolitikk í røðu síni á ólavsøku. Røðan hansara var í tráð við tað, sum samgongan hevur framt á mentunarøkinum higartil. Nevniliga at lata alla [...] bakkasti. Samgongan tykist eisini samd um at tiga mentanina í hel, og kunnu vit siga, at orðaskiftið um mentan, bæði innan- sum uttan tinggátt er við at tagna burtur. Skal ikki á nakran hátt royna at geva Tj [...] frá okkum um spælistøð til tónleikarar. Tað ringasta, sum hendan samgongan hevur gjørt mót vegis mentan og mentanarpolitikki okkara er, at hon hevur syrgt fyri, at orðaskiftið um hesi viðurskifti, innan-

gjørdist støði undir romversku mentan-ini, har eisini kristindómurin fekk sítt skap. Nógv gott ( politiskt, listarligt, skipanarligt o.s.fr.) rann av hesari frælsu mentan, sum er grundarsteinurin undir [...] og sosialt skapti veruleikin, sum støðugt broytist eftir tíð og stað, verður altíð eyðkendur av tí mentan, hann virkar í. Tulkingar kunnu tí ongantíð gerast objektivar. At tvíhalda um ein avgjørdan og endaligan

síni tíð at gera tað, kundu teir lættliga, so fámentir vit føroyingar vóru, útrudda okk-ara mál og mentan, eins og gjørt var av onglendingum í Hetlandi og Orknoyggjum, men danir gjørdu tað ikki! Her er [...] fram til 19. øld, og so hvussu viðurskiftini vóru í Føroyum um somu tíð. Teir fyrru fingu mál og mentan fullkomuliga týnda, meðan vit føroyingar við m.a. danskari embætismanna- og seinni universitetshjálp [...] stuðlað einum hentlendskum pendant til okkara Svabo í staðin fyri at beina fyri hetlendskum máli og mentan? Her er astronomiskur munur á danskari- og enskari fólkamuru! Symbiosa er lívsfrælsi Alt hetta vit

um uppkalling, so hon lýsir hugtakið, "í ættini" eftir vilja Løgtingsins og samsvarandi føroyskari mentan? 2.Hvørji málvísindalig fyrilit nýtir navnanevndin, tá ið hon avger, hvørji nøvn koma á tann góðkenda [...] tingmáli 86/2001 broytti Løgtingið lógina um fólkanøvn soleiðis, at hon skuldi svara til føroyska mentan og føroyskan navnasið, har foreldur fingu sín sjálvsagda rætt og sítt sjálvsagda persónliga frælsi [...] avmarkað lógarásetingina ímóti vilja løgtingsins. Tí fyri ein og hvønn, sum er vaksin upp í føroyskari mentan, er " fólk í ættini" eitt nógv breiðari hugtak enn foreldur, ommur og abbar. Bara hugtakið, "familjan"

i og gleði. Ein av viðmerkjarunum í KVF týskvøldið vísti á, at tað er ein sterk mentan í KÍ-hópinum, og at henda mentan er ikki viknað hóast útskiftingar í hópinum. Annar viðmerkjari vísti á, at leikararnir [...] gera tað, sum vit eru góð til, halda okkum til tað og gera tingini simpul. Samanhald, sterk og sunn mentan, har rúm er fyri ymiskleika, byggja góð toymi. Og so mugu vit ikki gloyma, at gleðin eigur at fáa