talan er um børn og ung. -- -- -- Stórt trýst á Margarinfabrikkina Í nýggja álitinum um børn og ung hjá Tórshavnar Kommunu verður staðfest, at sum heild trívast tey ungu í kommununi væl og eru virkin í frítíðini [...] u á Háskúlanum og ein spurnarkanning um trivnað, nýtslu og tilmæli hjá næmingum í framhaldsdeildini brúkt sum grundarlag undir álitinum. Hóast álitið er rúgvusmikið og niðurstøðurnar og tilmælini eru nógv [...] tey í tveimum bólkum, nevniliga tey sum ballast nakað illa og ganga nógv í býnum, og hini, sum í álitinum verða kallað trúgvandi og ganga á møti og fara á ungdómslegur. Arbeiðsbólkurin mælir býráðnum til
inni fyri. Tó er rúsdrekka framvegis nógv tann størsti trupulleikin. Mynstrið er eisini, sigur Blákrossheimið, at í Føroyum hava vit so at siga ikki misnýtslu, har bert talan er um hash og narkotisk evni [...] evni, men rúsdrekka er altíð ein partur av misnýtsluni. - 60% av teimum, sum vóru í viðgerð í 2009, høvdu rúsdrekkatrupulleikar í mun til 58% í 2008. Hini 40% vóru fólk, har rúsdrekka varð blandað saman við [...] broytingin er í nýtslumynstrinum, ið verður bólkað sum alkohol, tablettir, hash og narkotisk evni. Her var talan um 14% (7+7) í 2006 og 16% (8+8) í 2007. Talið er valsið til 27% (15+12) í 2008, men er í 2009 økt
við at keypt eitt nú pornobløð og heldur brúkt tíð saman við sínum børn og lært tað hvat er rætt og skeivt enn bara at geva Wayne Rooney skyldina fyri allan ringan atburð á og uttanfyri vøllin. Wayne Rooney [...] einki. Tónleikarar og onnur kend fólk tosa javnan um teirra nýtlsu av rúsdrekka og rúsevnum. Fjølmiðlarnir senda gleðiliga alt tað sum eitt nú Charlie Sheen hevur at siga fyri tíðina og filmarnir, ið sjónvarpið [...] sum spæla fótbólt. Leikarar liggja ikki og gremja seg um hvørja takling, tað er nógv ferð á og kenslurnar hanga uttan á. Og so leingi annar hvør leikari gongur og bannar so skal Wayne Rooney eisini sleppa
lurtar, tekur stig og skipar fyri, so støðan kann fáa eina aðra vend. Og at hon, við sínum stillføra og ósjálvsøkna sinnalagi, men ótroyttiliga vilja og dirvi, fær ting av henda og setir í verk ketureaktiónir [...] Náttarravnarnir síggja og eygleiða, og gevur hetta innlit í lívið hjá teimum ungu og skapar tryggleika um tey. Og eitt er vist: tá tú ert Náttarravnur, verða allar søgurnar um villa og harðliga ungdómin gjørdar [...] er stuðul og vegleiðari hjá børnum og ungum sum undangongufólk í Náttarravnunum og sum stigtakari til tiltøk um eitt nú rúsevnismisnýtslu og happing. Alt virki hennara er sjálvboðið, og frá øllum síðum
arbeiði skal gerast í skúlunum og allastaðni, har ung eru virkin, umframt at vit vaksnu, sum arbeiða við børnum og ungum, skulu læra at síggja, nær vandi er á ferð, og síðani duga og tora at leggja uppí, tá tað [...] gera nógv við at upplýsa ung og vaksin, har vit koma. Vit undirvísa á skúlum, ungdómshúsum, fyri konfirmantum og aðrastaðni. Vit eru tilstaðar á festivalum og øðrum tiltøkum, har ung eru. Vit eru eisini virkin [...] kunning og ráð um, hvussu tað nú er við ungdómi og rúsdrekka/evnum ( www.livlivid.fo/foreldur ). Á heimasíðuni ber til at síggja, hvat gransking sigur um t.d. tað at geva ungum rúsdrekka við í ball og at læra
hjálp og ráðgeving og, hvat tey serliga skulu hava eyguni eftir í sambandi við atferð og annað, hjá børnunum. Hinvegin er løgreglan eisini virkin í SSP, sum er samstarv ímillum skúla, almannaverk og løgreglu [...] løgreglu og í tí sambandi er løgreglan á skúlum og greiður børnum frá um rúsevni, rúsdrekka, og onnur viðurskifti. Á sama stigi Men hóast ongar ábendingar eru um, at nýtslan av rúseevnum í Føroyum minkar [...] hava tey sosialu viðurskiftini, heimið og foreldrini, skúli, frítíðarfelagsskapir og sosialu sambondini annars hjá teimum ungu, nógv tann størsta týdningin fyri um ung fella í misbrúk, ella ikki. Mikkjal
ið tey varnast, at børn og ung hava trupulleikar. – Vit hava øll skyldu at boða frá, tá ið vit varnast, at børn og ung ikki hava tað gott, ella vera forsømd. Og eru tað børn og ung, sum ganga úti um næturnar [...] kóka suppu upp á ein trupulleika, sum ikki er, sigur Mariann Reinert, politistur, sum hevur børn og ung sum sítt serøki hjá løgregluni í Føroyum – Vit skulu ansa eftir, at vit ikki gera trupulleikan størri [...] ikki er til skaða fyri tey sjálvi. Í farnu viku hevði Løgtingið aðalorðaskifti um, hvussu okkara rúsdrekka- og rúsevnapolitikkur skal vera framyvir. Í hesum sambandi vóru tað nógvir løgtingslimir, sum drógu
royking, rúsdrekka og rúsevni, skattapolitikkur og stuðulsskipanir, arbeiðsloysisskipanin, íverkseting, nýmenning, ítróttur, mentan og ferðsla. Hann hevur nú spurt løgmann, hvat hann heldur um hetta og tað [...] teimum ungu at gera og tí er átrokandi at gera teirra hugsanir til ein dagligan part av viðgerðunum. Sum dømi nevnir hann mál um skúla og útbúgving, lestrarstuðul og lestrarlán, fólkaheilsa og fyribyrging, royking [...] skal hava rætt til at verða umboðaður í almennum nevndum, ráðum og stýrum. Men hóast níggju ár eru farin, er ongin kanning gjørd enn og nú vil løgtingsmaðurin fyri Miðflokkin hava málið sett á skinnararnar
boð til alkoholikarar og narkomanar. Og tað er bæði gott og neyðugt, Men framyvir haldi eg, at vit eisini skulu leggja størri dent á at fyribyrgja, at fólk verða alkoholikarar og narkomanar. Tað sigur [...] í Løgtinginum um rúsdrekka- og rúsevnapolitikkin í framtíðini. Aðalorðaskiftið fer at taka støði í álitinum, sum Karsten Hansen, fyrrverandi landsstýrismaður, á økinum, fekk gjørt og hon væntar, at að [...] tað vísir seg, at nærveran ímillum børn og foreldur hevur stóran týdning fyri, hvussu børnini klára seg. Yvirhøvur sigur Sirið Stenberg, at rúsdrekka- og rúsevnapolitikkur, er eitt økið, sum stórt politiskur
er brúk fyri eini lóg, sum bannar børnum og blaðungum at vera úti um náttina, Tað heldur Rúna Sivertsen, Sosialráðgevari. Undir aðalorðaskiftinum um rúsdrekka- og rúsevnapolitikk vóru tað nakrir politikarar [...] at íslendingar hava havt hesa skipan í mong ár og eftir hvat hon skilir, vilja teir ikki broyta hana aftur. – Í 2006 fór eg at arbeiða í eini barnavernd, og síðani tá havi eg sæð av álvara, at tað er brúk [...] á ólavsøku, á stevnum og festivalum, tí tað er slett ikki nóg trygt fyri tey, sigur hon Hon stúrir fyri, at í summar eru tað fleiri børn sum eru komin illa fyri av hesum sama, og hon veit, summi av teimum