løgtingslóg um innflutning og sølu av rúsdrekka (Lækka aldursmarkið til 16 ár fyri alkoholinnihald 16,5% og lægri) 9) 1. viðgerð LM-009/2021 - Uppskot til samtyktar um at tryggja, at ung undir 18 ár ikki fáa [...] fólkaskúlan (Stytta skúlavikuna fyri 7., 8., og 9. flokk niður í 32 skúlatímar um vikuna) 5) 1. viðgerð LM-005/2021 - Uppskot til samtyktar um at eftirmeta og uppstiga undirvísingartilfarið í fólkaskúlanum [...] gera tað lættari hjá gentum og kvinnum at fáa fatur á mánasjúkuvørum 14) Framløga Viðmerkingar Hesi málini verða beind í Trivnaðarnevndina: LM-001/2021, LM-007/2021, LM-010/2021 og LM-013/2021 Hesi málini

viðmerkingunum til lógarbroytingina, at "rúsdrekka verður sett í samband við gott lag og stuttleika", og tey siga, at "tá tú ert 16 ár ert tú nóg búgvin til at drekka rúsdrekka". Fyri tað fyrsta er tað ein myta [...] forboð ímóti keypi og sølu av alkoholi. Vit vita, at ung kunnu fáa fatur í alkoholi antin gjøgnum foreldur, størri systkin o.s.fr . Tað umráðandi er at ávirka hugburðin um rúsdrekka. Tað má ikki vera soleiðis [...] nóg búgvin til at drekka rúsdrekka. Fyri tað fyrsta eri eg ósamdur í hesum. Hetta er ein aldur, har tey ungu framvegis eru í menning og eru sera móttakilig bæði fyri góðari og ringari ávirkan. Tað er her

skúlanæming og hetta varð gjørt við at hava stór tiltøk í øllum ítróttarhallunum, sum tá vóru í landinum. Hetta kravdi at útgerð, útbúnaður og hjálparfólk skuldu flytast runt til hvønn krók og her var Kemm [...] ábyrgdina av ungdómunum, sum komu upp í tiltakið í gjøgnum skipanina “Ung í arbeiði”. Og her gjørdust hansara sera góðu evni at fáast við fólk, og serliga ungdóm, sjónlig. Hesi ungu knýttu varandi vinarbond við [...] fyri ungdóm” og var við fram til 2011. ##med2## Spurdi tú Kemm um at gera okkurt, var svarið so at siga altíð ja - um tað á nakran hátt bar til. Og hevði hann játtað, so var hann við, fult og heilt, har

eisini, at skaðarnir av rúsdrekka á børn og ung eru stórir, og at jú fyrr ung byrja at drekka, jú størri eru sannlíkindini fyri, at hesi sum vaksin fáa trupulleikar av rúsdrekka. Tí eiga hesir bólkar s [...] Fólkaheilsuráðið broytir nú gomlu tilmælini og kemur nú við nýggjum rúsdrekkatilmæli: Ovurnýtsla av rúsdrekka er ein av teimum stóru vandunum fyri fólkaheilsuna, og í Føroyum drekka 10-15% ov nógv sambært [...] árliga. Eisini hongur ovurnýtsla av rúsdrekka tætt saman við fleiri krabbameinssjúkum, hjartasjúkum, evnisskiftissjúkum og sjúkum í nervaskipanini. Rúsdrekka er eisini ofta orsøk til, at fólk koma út fyri

Kanningar vísa, at skaðarnir av rúsdrekka á børn og ung eru stórir, og at jú fyrr ung byrja at drekka, jú størri eru sannlíkindini fyri, at hesi sum vaksin fáa trupulleikar av rúsdrekka. Tí eiga hesir bólkar s [...] at vera vardir ímóti rúsdrekka. ” Soleiðis skrivar Fólkaheilsuráðið í sínum nýggjasta rúsdrekkatilmæli. Boðskapurin og orðini eru greið: .... tað er vandamikið fyri børn og ung at drekka, bæði fyri teirra [...] um at fáa øl og vín út í handlarnir, har fólk í eini handavending kunnu koyra øl og vín í innkeypsvognin. Seinni sita tey og njóta alkoholið saman við sínum børnum. Hetta síggja børnini, og tey vilja eftirgera

sjónvarpinum og nú alt er gjørt upp, vísir tað seg, at tey samlaðu heilar 5.177.144,90 krónur inn. Blái Krossur sigur, at peningurin skal brúkast til fyribyrgjandi arbeiðið ímillum børn, ung og familjur teirra [...] teirra, í sambandi við misnýtslu av rúsdrekka og rúsevnum.

Vit kunnu fyribyrgja og lofta nógv betur, enn vit gera í dag. Lyklaorðið er, at innsatsurin má vera samanhangandi. Og tað er hann ikki í dag. Seta inn tíðliga Fleiri føroysk børn og familjur eru í teirri [...] ella á stovn. Innsatsurin koyrir ofta í tveimum og er lítið samanhangandi: Barnið fær hjálp á stovni og foreldrini heima, uttan at hetta verður samskipað og er tí ikki altíð fremjandi fyri, at barnið kemur [...] at vera málið. Bæði barn og foreldur verða ofta slept upp á fjall. Besti innsatsurin hevði verið at sett nógv meira inn tíðliga í heiminum við stuðli og aðrari uppbyggjandi og vegleiðandi hjálp til foreldrini

heilsuverkinum og almennum skipanuum nógvar pengar og nógva orku. Børn og ung, sum eru virkin í ítrótti, hava somuleiðis eina sunnari tilgongd til rúsdrekka og royking. Stutt sagt, so eru rørsla og felagsskapir [...] deildini, men vitanin um heilsu og rørslu, um samanhald, disiplin og at handfara trýst, tey knýttu vinabondini tvørtur um sosialar klassar og hugsjónir runt í øllum landinum og tey frálíku minnini, sum spurdist [...] samanhald og lofta nógvum børnum og ungum frá at koma í óføri. Fólkaheilsuráðið hevur eisini í fleiri umførum víst á, at virkið ítróttalív styrkir motorisku evnini, og fyribyrgir bæði kropsligum og sálarligum

Rúsdrekka og rúsevni er ein vaksandi trupulleiki millum ung í Føroyum. Íslendsk kanning vísir, at virkni í felagsskapum heldur børn og ung frá rúsdrekka og rúsevnum í stóran mun. Børn og ung standa í áralongum [...] áralongum bíðilistum at sleppa til sálarfrøðing. Sersambond og feløg teirra er ómetaliga heilsufremjandi og fyribyrgjandi. Sjálvboðið arbeiði lyftir, har tað almenna ikki orkar. Fólkaflokkurin vil stuðla [...] fólk, skal hava kunnleika til søgu, føroyskan dans, myndandi list, heimavirki, tónleik, bókmentir og skaldskap. Gott val X við A Fía Selma Nielsen

arbeiði skal gerast í skúlunum og allastaðni, har ung eru virkin, umframt at vit vaksnu, sum arbeiða við børnum og ungum, skulu læra at síggja, nær vandi er á ferð, og síðani duga og tora at leggja uppí, tá tað [...] gera nógv við at upplýsa ung og vaksin, har vit koma. Vit undirvísa á skúlum, ungdómshúsum, fyri konfirmantum og aðrastaðni. Vit eru tilstaðar á festivalum og øðrum tiltøkum, har ung eru. Vit eru eisini virkin [...] kunning og ráð um, hvussu tað nú er við ungdómi og rúsdrekka/evnum ( www.livlivid.fo/foreldur ). Á heimasíðuni ber til at síggja, hvat gransking sigur um t.d. tað at geva ungum rúsdrekka við í ball og at læra