Arktis hevur havt sítt heitasta ár síðani farið varð at máta.
Tað upplýsir amerikanska hav- og lofthavsmyndugleikin, NOAA, týsdagin.
Millum oktober 2024 og september 2025 var hitin 1,6 stig celsius oman fyri miðaltalið í tíðarskeiðnum 1991 til 2020, vísir árliga "Arctic Report Card" hjá NOAA, sum er grundað á dátur frá 1900.
Tom Ballinger, sum er eitt av fólkunum aftanfyri frágreiðingina og granskari á universitetinum í Alaska, sigur við AFP, at úrslitið er “sera ørkymlandi.”
Ballinger segði, at tað er óvanligt at síggja so skjóta upphiting yvir eitt so stutt tíðarskeið.
Stór øki í Arktis eru klædd við ísi - eisini ísfjøðurin í Grønlandi.
Sambært frágreiðingini var hitin í Grønlandi oman fyri miðal á vári 2025, meðan summarhitin var nær við miðal.
Samanumtikið hevur seinasta árið verið heitasta heystið í Arktis, næsheitasta veturin og triðheitasta summarið síðani 1900.
Í Arktis hækkar hitin tríggjar ferðir skjótari enn alheims miðaltalið.
Hetta er stuðlað av einum hópi av sjálvstyrkjandi mekanismum, eitt fyribrigdi, sum kallast arktisk amplifikatión.
Til dømis elvir hækkandi hiti til meira vatndamp í lofthavinum, sum virkar sum eitt teppi, sum tekur hitan upp og forðar honum í at sleppa út í rúmdina.
Frágreiðingin metir, at grønlendski ísfjøðurin misti 129 milliardir tons av ísi í 2025.
Tá hvítur, reflekterandi ísur bráðnar, verður hann skiftur út við myrkari hav ella land, sum tekur meira sólarljós og hita upp.
/Ritzau/
