lívið her. Umframt at næmingar búnast og mennast sum menniskju, so læra tey eina rúgvu um matgerð, mentan, heilsu, rørslu, hondarbeiði, handverk og mangt annað, sigur Jóhanna á Tjaldrafløtti. Tað er pláss
ognast danska vísu- og kvæðamentan - ta ríkastu í Norðurlondum - so væl og virðiliga, at okkara lítla oyggjaland í dag er einasta tjóð í Norðurlondum, har henda mentan er varðveitt. Vit skilja og [...] siga eitt sindur um religión. Hetta fyribrigdi – átrúni ella religión – umboðar í søgu, mentan og list, serstakliga í Europa – eitt virðismikið mentanarligt og fagurfrøðiligt íkast. Dømir [...] sum hava havt politiskt og søguligt samband við Bretland ella USA, hava mist sítt mál og sína mentan. Hvussu gongur valisiskum í dag, skotskum, írskum? Hvussu gongur málinum í Hetlandi? Hvussu gongur
bók, ?Homo ludens?, um, at uppprunin til alla mentan var spæl barnanna. Spæl barnanna er ein eftirgerð av lívinum hjá teimum vaksnu. Soleiðis verður mentan borin longur fram á vegin. Hesar báðar stóru og [...] tulkingini hjá Jan Huizinga. Í hvørjum samfelagi vóru tveir heimar: Ein harður og veruligur og so sama mentan sum eftirgerð, sum spæl. Og tó: Ein triðja dimensjón var hin ósjónligi heimur, sum øll trúðu uppá [...] sigldu í Ánni og keyptu líka forkunnugar vørur frá gentunum Niðri í Fjøru. Loysing við Gjógv og tá ið mentan var skeiv. Í hesum møguligu fullveldistíðum verður kanska onkur politiskur sjónleikur, sum verður
hvar tað hoyrir heima, tí teirra mentan er ikki heilt tann sama, sum tann kontinentala evropeiska mentanin, men tey hoyra til eina meira periferiska evropeiska mentan, sum í sínum lívshátti vikur nógv [...] kenslur í mongum føroyingi. Hví? Jú, tí her verði nomið við ein ógvuliga týdningarmiklan part í okkara mentan, ikki bert tí tað snýr seg um mat, men tí so nógv annað hjá nógvum hongur uppi í háttinum at fáa
mentanartilfar. Globali tónleikaídnaðurin hevur jú skapt eina kommersiella strada av lokkandi jetset-mentan, ið nýggju ættarliðini eyðvitað halda vera tann einasta mentanin, ið er nakað verd, og at alt annað [...] tað næstan sum um, at tann lokali tónleikurin má vera ein partur av tí livandi vevnaðinum í eini mentan, um hann skal hava nakra vón um at verða varðveittur. Hørpuríma og The Bonny Swans Vit tosa eitt [...] øvund. Henda yngsta systurin verður so umskapað til ein svana, sum í vesturevropeiskari miðaldarmentan ímyndar deyðan. Líkið av gentuni verður síðani gjørt til eina hørpu, sum í elligomlum keltiskum myndamáli
vit at siga. Tað er ikki heilt rætt. Tað mest grundleggjandi eru vit samd um. Okkara mál og okkara mentan - alt tað, sum ger okkum til eitt fólk - tað standa vit saman um. Men heldur ikki tað er komið av [...] nakrir føroyingar fyri góðum 100 árum síðani settu sær hetta sum mál. Ein sjálvstøðug, livandi føroysk mentan - tað var teirra ideal. Mótstøðan var stór. Nógv ? eisini føroyingar ? vildu heldur, at vit tosaðu [...] parturin av sambandsrørsluni er ikki til í dag. Eingin stríðist aktivt ímóti okkara málið og okk ara mentan, eingin er, sum ikki vil kennast við okkara Merki. Vit hava væl og virðiliga nátt fram á tað mál
førdi høvundurin fram hugtakið the death of affect, kensludeyðan, ið spratt ? og sprettur ? úr eini mentan, har eitt brosandi forsetaandlit og 10.000 deyð ella løstað í Vietnam verða javnsett. Síðan bókin [...] í hinduistiskum og buddhistiskum átrúna, men tað tykist at vera serliga nógv brúkt í tibetanskari mentan, har tað er algongt bæði í gerandisdegi og halgitænastu. Tað verður vanliga myndað sum fleiri sammiðjaðir [...] gum tíðarinnar eirindaleysu, entropisku gongd, sum at enda fer at hava við sær, at tað hástig av mentan og skili, sum Axel greivi og kona hansara umboða, moyrknar og forgongur. Hesa somu útjavnan og b
í føroyska samfelagnum, ið byggir á eitt fólksligt misálit yvir fyri lærdómi, høvuðstað iog hægri mentan. Ein ávís anti-intellektualisma er í djúpgrýtinum, har føroyingar í øldir hava verið erpnir av, at [...] hevði eina ávísa savnandi ávirkan, men fekk ikki á sama hátt savnað ella einsrættað alla føroyska mentan. Í tjóðskaparligu konstruktiónini av teim nýggju Føroyum, føroyska lívinum og tí nýggja føroyinginum [...] eins og nógvar bygdir í Føroyum hava lítið og einki at bjóða av arbeiðsplássum, frítíðarítrivi ella mentan. Svínoy, Trøllanes og Tjørnuvík koma ongantíð at verða hornasetinar í eini komandi fjølbroyttari
tað góða samfelagið má fara fram í tí opna og stundum særandi kjakinum, skrivar Heini í Skorini í »Mentan« í Sosialinum um vikuskiftið. Heini í Skorini “Altso – kann man ikki fáa frið?” Ein argur maður seinast [...] mugu for ólukkan sleppa at tala frítt og uttan hóttanir um stevningar og rættarmál. (Greinin stóð í Mentan í Sosialinum 15. mai 2014)
við álvarsligum tiltøkum, um okkara politiski myndugleiki ikki játtar meira almennan pening til mentan. Fyri 2000 árum síðani segði ein rómverskur heimspekingur, rithøvundur og politikari, at ”tað, ið [...] Spurningarnir eru legio. Hvussu kann tað bera til, at eitt fólk, sum barnsliga breggjar sær av síni egnu mentan og dygdargóðsku, kann fremja nakað so ómentað, fyri ikki at siga primitivt, sum at burturbeina pening