Ríkisfelagsskapurin er í vanda fyri at spreingjast innanífrá.
Tað sigur formaðurin í Sambandsflokkinum, Bárður á Steig Nielsen, á ráðstevnu um framtíðina hjá Ríkisfelagsskapinum á Fólkatinginum í dag.
Flokkurin ynskir eina nútímansgerð av einum ótíðarhóskandi ríkisfelagsskapi. Sambært formanninum vil flokkurin hava meira pláss í "spennitroyggjuni".
- Vit hava leingi sæð ein tørv á broytingum á økinum, tí hendir einki og vit yvirtaka fleiri ábyrgdarøki, kann tað spreingjast innanífrá, áðrenn tað hendir uttanífrá, sigur Bárður à Steig Nielsen.
Flokkurin skjýtur upp, at heimastýrislógin frá 1948 verður skift út við nýggja sjálvstýrislóg. Samstundis vilja tey seta uttanríkispolitisku heimildarlógina úr gildi.
Hetta merkir, at Føroyar sleppa at reka egnan uttanríkispolitikk og gera handilssáttmálar við onnur lond uttan danska ávirkan.
Sum heild vil flokkurin vera eitt meira "sjálvstýrandi land innan ríkið" og at ítøkiligir karmar verða gjørdir fyri bæði uttanríkispolitikki og møguligari loysing.
Og tann avtalan skal gerast í friðartíð, áðrenn ein møgulig ósemja vísir seg at vera ov stór at loysa, sigur hann.
- Vit ynskja sjálvsavgerðarrætt, tá tað snýr seg um, hvat hendir í Føroyum. Skal okkurt gerast á føroyska matriklinum, so eru tað Føroyar, sum skulu siga ja ella nei, sigur formaðurin.
Flokkurin vil framhaldandi vera partur av danska ríkisfelagsskapinum við felags stjórnarskipan og felags kongshúsi.
- Um tað er soleiðis, at ein meiriluti í Føroyum vil loysa úr Ríkisfelagsskapinum, so eru tað vit, sum skulu taka ta avgerðina.
- Eg veit, at forsætisráðharrarnir gjøgnum tíðina hava sagt, at tað eru vit, sum taka ta avgerðina, men tað stendur ongastaðni í heimastýrislógini, sigur Bárður á Steig Nielsen.
Formliga eru Danmark og Føroyar longu samd um, at Føroyar skulu hava størri rødd í uttanríkispolitikkinum.
Í løtuni verður arbeitt við at tryggja, at landið við tíðini kann hava sína egnu sendinevnd til altjóða handilsfelagsskapin WTO. Hetta kom fram í august í fjør í sambandi við ríkisfundin.
- Tað er eitt føroyskt ynski um limaskap í WTO í egnum navni. Politiskt tekur danska stjórnin undir við ynskinum hjá Føroyum, og vit eru tí samd um at biðja stjórnina um løgfrøðiliga útgreining um tað er í samsvari við ríkisrættarligu støðu Føroya. Hetta er ikki hent áður í 76 ára søguni hjá heimastýrislógini, segði Mette Frederiksen í januar í tíðindaskrivi.
Limaskapur í WTO fer at hava við sær, at Føroyar sjálvur kunnu samráðast og gera handilsavtalur uttan uppíblanding frá Danmark.
/Ritzau/
