Móðurmálsvirðisløn latin á føðingardegi Hammershaimb

MÓÐURMÁL Fyri at varpa ljós á móðurmálið verður móðurmálið sett í mið­dep­ulin ein fastan dag um árið, móðurmásdagin, sum verður hild­in 25. mars, tá ein móðurmálsvirðisløn verður handað. Grundsjónarmiðið er, at hvør dagur er móðurmálsdagur

Áki Bertholdsen

Nám, Mentamálaráðið, Før­­oyska málnevndin, Dimma­­læt­t­ing, Sosialurin og Kring­varp Føroya fara sunnu­­dag­in at handa eina móður­máls­virðis­løn. Or­søk­in til, at virðis­løn­in verður hand­­að júst sunnu­dagin 25. mars er tí, at hesin dagur er føðing­ar­dagur V. U. Hammers­haimbs – faðirin hjá skriftmáli okkara – og tí er dagurin kosin føroyskur móður­máls­dagur.
Tá fer Bjørn Kalsø, land­stýris­maður í menta­mál­um, at handa Móður­máls­virðis­løn­ina 2012 í Fútastovu í Havn. Samstundis verður opið hús í grannahúsunum, Nýggju­stovu, har Hammers­haimb vaks upp.
Tað eru omanfyrinevndu stov­nar, sum skipa fyri degn­um og virðislønini. Fyri­skip­ar­arnir siga, at nú skal móðurmálið setast í mið­depul­in ein fastan dag, móður­máls­dagin. Hesin dag­ur er settur at verða 25. mars, sum er føðingardagur Hammers­haimbs.
Nám hevur á undir­vís­ing­­ar­­­portalinum Snar gjørt tema­síðu um Hammers­haimb, og Dimma­lætt­ing og Sosialurin hava hesa viku­na greinar um faðirin at móðurmáli okkara, Ham­mers­haimb. Eisini er nógv tilfar at finna um V. U. Ham­mers­haimb á ymsum net­síð­um, eitt nú wikipedia.
Forlagið Sprotin, Bóka­deild Føroya Lærarafelags, Lands­­bókasavnið og ís­lends­ka aðal­konsu­lát­ið, sum held­ur til í Fútastovu, stuðla eisi­ni verkætlanini.
Sunnudagin 25. mars klokkan 15 verður almenn sam­koma í Fútastovu í Gong­ini í Havn og eisini í Nýggju­stovu, har Hammers­haimb búði og hevði bond í báð­ar ættir, hóast føddur í løg­mans­garðinum á Steig í Sanda­vági.
Umframt at lands­týris­mað­ur­in í menta­málum, Bjørn Kalsø, fer at han­da Móð­ur­­máls­­virðis­­lønina 2012, fer Lands­bóka­savn­ið at skipa fyri fram­­sýn­ing av skjøl­um í sam­bandi við Hammers­haimb, og Eirik­ur Linden­skov, sum býr í Nýggju­stovu, fer at greiða frá um tey bæði granna­húsini í Gongini og ætt­ina hjá Hammers­haimb.
Hetta fyrsta árið, Móður­málsvirðis­lønin verður hand­að á henda hátt, og er ætlanin at varpa ljós á føroysku miðlar­nar og tað góða mál og samskifti, sum har er. Áður­nevndu seks partar hava í semju gjørt av, hvør fær Móðurmálsvirðirslønina 2012 og tær 25.000 krónurnar, sum fylgja við.
Nógv er sagt og skrivað um Hammershaimb, og nú er ætlanin at varpa nýtt ljós á týdn­ingin at brúka eitt gott og livandi mál í almenna rúmi­num.
Nám heitir í sambandi við móðurmálsdagin sunnu­dagin á skúlarnar um at varpa ljós á Hammershaimb og móðurmálið. Nám vil hava skúlarnar at hava hetta í huga, ikki bara í móður­máls­undirvísingini, men í øllum lærugreinum.
– Grundsjónarmiðið er at vit seta okkum fyri, at hvør dagur er móðurmálsdagur, sigur Nám í skrivi til skúlar­nar.

Fakta
Venceslslaus Ulricus Hammershaimb
Føddur 25. mars í 1819 í Sandavági.
Uppvaksin í Gongini í Havn
Kallaður faðirin hjá okkara skriftmáli
1854 gav út fyrstu føroysku mállæruna
1855 prestur í Kvívík
1862 prestur á Nesi
1863 lat nýggja prestagarðin á nesi byggja
1867 próstur á Nesi
1878 flutti til Danmarkar
Doyði 8. apríl í 1909