ODDAGREIN: Hann er altso løgmaður...

»Eri sera hugtikin av, at fólk meta seg vita, hvat fólkatal og fólka­sam­an­set­ing verð­ur í 2050. Hetta kann eing­in sjálv­andi hava ánilsi um, hetta svar­ar til at fram­skriva veð­ur­ván­ir­nar, og meta hvat veð­ur­lík­indini verða, somu tíð næsta ár.«
Orðini eru endurgivin av Face­book, har Kaj Leo Holm Johannesen mang­an leggur fram síni sjónarmið. Hesi orð skrivaði Føroya Løgmaður á Face­book mánadagin.

Eitt er, at onkur speirekur lærd fólk við slíkum í skemti, men at hetta er boðskapurin frá Føroya Løg­­manni, vek­ir sjálvandi stóra undr­­an. Tí tá løgmaður sigur slíkt, er tað ann­að­hvørt niðurgerandi – ella sera av­dúkandi:
Tí hev­ur løgmaður rætt, so eru vís­­i­n­d­afakfólk á mongum heims­­ins hagstovum, stats- og komm­­un­al­um stovum og hjá nati­o­n­al­um og mult­i­nat­i­on­al­um ris­a­fyri­tøk­um og ráð­gev­a­r­­a­­fe­l­øg­um milt sagt ikki rætt­i­liga klók. Tí slík fólk brúka øll fólk­a­­fram­skriv­ing­ar sum eitt av teirra all­ar týdn­ing­ar­mestu pol­i­tikk­fyr­i­reik­andi og plan­legg­ing­ar­am­boð­um. Hetta er tað, tey gera hjá eitt nú Eurostat og United Nation Population Division.
Á heimasíðuni hjá Eurostat ber til at síggja talvu yvir fólkaprognosur fyri øll tey 27 ES londini frá 2012 til 2060. Eisini ber til at fáa hetta brotið nið­ur á aldursbólkar og kyn.
Tað er ikki til stuttleikar, at ES so­leið­is roynir at finna út av, at fólka­talið í til dømis Danmark fer at vaksa frá at vera 5.629.468 í 2012 til at blíva 6.079.838 í 2060, at fólkatalið í Týsklandi, sum nú er 80 mió bara verður 66 í 2060, og at fólkatalið í Spania veksur úr 46 mió til 52 mió sama tíðarskeið.
At slíkar framrokningar verða gjørd­ar, er sjálvandi fyri at tað skal bera til at leggja til rættis politikkin. Løg­maður kundi sjálvur brúkt hetta eitt nú tá hann skal finna út av, hvussu nógv fólk verða at gjalda pensjónirnar í 2050, ella um vit í heila tikið hava ráð til nakra fólk­a­pensjón ella um grundarlagið er tikið undan pensjónum við at straks­skatta tær.
ST brúkar eisini slíkar fram­rokn­ing­ar fyri allar heimspartar og øll heims­ins lond í síni planlegging.
Eins og okkara egna hagstova, so kunnu vit fara inn á heimasíðurnar hjá øllum heimsins hagstovum og finna framskrivingar, sum røkka minst 50 ár fram í tíðina.
Og fyri at tosa um nakað, sum løg­mað­ur hevur skil fyri, so verður nøk­ulunda sami framferðarháttur brúktu­r til stovnsmetingar, tá Hav­stovan kannar stovnarnar. Tá er tað ikki fyri at vita, hvussu fiska­stovn­ar­nir hava tað í dag – men tað er júst fyri at fáa eina hóming av, hvussu teir fara at hava tað um nøk­ur ár. Hetta er eitt amboð at brúka í pol­it­iskari planlegging.
Var tað ikki júst Kaj Leo, sum segði, at at tað er betur at vita heldur enn gita? At gera framskrivingar er at gera prog­nosur undir vísindafakligum for­treyt­um sum grundarlag fyri ætlanum, held­ur enn at sleikja fremstafingur og stinga hann upp í luftina.
Onkur átti at hjálpt løgmanni og veg­leitt hann um, hvussu tú skrivar al­ment, sum til dømis á Facebook – tí ein løgmaður eigur ikki blotta seg sjálv­a­n soleiðis.