løgtingslóg um innflutning og sølu av rúsdrekka (Lækka aldursmarkið til 16 ár fyri alkoholinnihald 16,5% og lægri) 9) 1. viðgerð LM-009/2021 - Uppskot til samtyktar um at tryggja, at ung undir 18 ár ikki fáa [...] fólkaskúlan (Stytta skúlavikuna fyri 7., 8., og 9. flokk niður í 32 skúlatímar um vikuna) 5) 1. viðgerð LM-005/2021 - Uppskot til samtyktar um at eftirmeta og uppstiga undirvísingartilfarið í fólkaskúlanum [...] gera tað lættari hjá gentum og kvinnum at fáa fatur á mánasjúkuvørum 14) Framløga Viðmerkingar Hesi málini verða beind í Trivnaðarnevndina: LM-001/2021, LM-007/2021, LM-010/2021 og LM-013/2021 Hesi málini
øll vóru blivin í góðum lag, og so vórðu øll koyrd út á gøtuna aftur. Úrslitið varð, at býurin var fullur av fólki, sum ikki tímdi heim, og burturúr hesum stóðst bardagi og herverk í hópatali hvørt vikuskifti [...] langt. Aðrastaðni, t.d. í Danmark, kunnu børn/ung sleppa at koyra á einari koyribreyt við go-kartum, knallertum og lítlum motorsúkklum longu frá 10 ára aldri, og tey læra sostatt líðandi at koyra. Um ein [...] ini undir skipaðum viðurskiftum (og sjálvandi við ásettum reglum), og ikki úti í ferðsluni! Tað er ein sannroynd, at tað, sum ein lærir mest av, er av sínum feilum; og um tú koyrir á einari koyribreyt
viðmerkingunum til lógarbroytingina, at "rúsdrekka verður sett í samband við gott lag og stuttleika", og tey siga, at "tá tú ert 16 ár ert tú nóg búgvin til at drekka rúsdrekka". Fyri tað fyrsta er tað ein myta [...] forboð ímóti keypi og sølu av alkoholi. Vit vita, at ung kunnu fáa fatur í alkoholi antin gjøgnum foreldur, størri systkin o.s.fr . Tað umráðandi er at ávirka hugburðin um rúsdrekka. Tað má ikki vera soleiðis [...] nóg búgvin til at drekka rúsdrekka. Fyri tað fyrsta eri eg ósamdur í hesum. Hetta er ein aldur, har tey ungu framvegis eru í menning og eru sera móttakilig bæði fyri góðari og ringari ávirkan. Tað er her
systkjum og foreldrum. - Fleiri gentur hava sjeikar, sum eru 18 ella eldri enn tað, og tað er so ongin trupulleiki at fáa hann at keypa fyri seg, um tað skal vera, sigur ein av næmingunum og leggur afturat [...] Dansistaðið fyri ung undir 18 ár, Lognbrá, er nú latið uppaftur, og diskotek er á skránni so gott sum hvørt vikuskifti. Tá ein gongur framvið Lognbrá eitt fríggjakvøld síggjast nógv ung fólk. Tey flestu [...] er eisini stuttligt, tá ein ikki er edrúur. Og tað eru altíð summi, sum ikki duga og enda so við at detta av ella tað, sum verri er, tað kemur øði í tey, og so verður bardagi. Men tað er ikki so nógv av
hevur smakkað rúsdrekka. Sum sagt hava Mikkjal og Rannvá fleiri piercingar og tatoveringar. Og tey vilja gjarna hava fleiri. Eru tey ikki bangin fyri, at fáa ljót arr, tá tey gerast eldri og kanska hava [...] ur. Og av tí, at har eru ikki so nógv onnur børn í vinabólkinum, møta tey altíð mansterk upp í barnaføðingardag heima hjá Mikkjal og Ránnvá. – Tey elska at koma í føðingardag til kaffi og køku. Og gubbarnir [...] fløgum og so tveimum feitum oyrabúffum til børn – einum bláum til 5 ára gamla Bartal og einum reyðum til 3 ára gomlu Røskvu. – Røskva var fyrstu ferð á Mjús, tá hon var bert tríggjar vikur gomul. Og tað riggaði
Nesi og verkætlanina "Øll hava rættin til góð barnaár". Endamálið við teirri verkætlanini er, at børn og ung, ið vaksa upp í heimum, har rúsdrekka er til ampa fyri trivnaðin, skulu verða hoyrd og fáa tilboð [...] Ætlanin er at gera tað meiri sjónligt og opið at tosa um tað at vaksa upp í einum heimi við rúsdrekkamisnýtslu. Eitt lið í hesum er at skipa bólkar, har børn og ung fáa møguleika fyri at møta øðrum, sum [...] bússum at savna inn til stríðið ímóti rúsdrekkamisnýtslu her á landi og teimum avleiðingum, tað hevur við sær fyri børn, vaksin og familjur. Blái Krossur sigur á síni heimasíðu, at uppgerðin higartil vísir
hjálpar- og fráhaldsfelagsskapur, ið strembar eftir at veita umsorgan og hjálp til menniskju, ið eru rakt av rúsdrekka- og rúsevnismisnýtslu. Hetta inniber bæði misnýtarar, familjur teirra og avvarandi [...] fólk við rústrupulleikum og verkætlanina "Øll hava rætt til góð barnaár. Ta seinna er ein fyribyrgjandi verkætlan, ið vendir sær til børn og ung, ið vaksa upp í heimi har rúsdrekka ella onnur rúsandi evni [...] Bláa Krossi Føroya. Eitt endamál er at útvega pening til eina fyribyrgjandi verkætlan fyri børn og ung. Eins og undanfarin ár er landsinnsavningin skipað við, at gingið verður hús úr húsi í øllum landinum
havnalagið. Her stendur kokkurin og ein annar, sum eisini var av Skálafjørðinum. Teir práta um seyð. Tað var um gyllin her og har, og um eina skortflekkuta og aðra svarta og hvíta. Seyð ber til at tosa leingi [...] teimum aftur. Pápi og Kristian beiggi vóru eisini við henda túrin. Kristian var sjómaður, hann hevði bæði lært til motorpassara og skipara, og var altíð við øðrum skipinum hjá pápa, Arizonu og Kristiannu. Pápi [...] hoyrdi bert hesi stóru skipini og skrambul av ketum men sá tey ikki. Einki signal av nøkrum slag og ringur sjógvur. Tað kundi lættliga enda galið. Hjá okkum varð pumpað og oyst. Vit komu so suður um Pentland
selt í Rúsuni og frá bryggjaríunum – og er tí ikki allur sannleikin. Eitt nú ferðast føroyingar munandi meir í dag, enn fyri 16 árum síðan, og tað munnu ikki vera so fáir litrar av rúsdrekka, sum koma inn [...] at tey, sum nýta rúsdrekka, drekka 3,0 ”lítlar” í miðal pr. viku. Har postnummarið byrjar við 3, er miðaltalið 3,9, og har tað byrjar við 6, er miðalnýtslan 1,3 ”lítlar” í miðal. Ung og tilkomin Kanningin [...] talið av teimum, sum nýta rúsdrekka, er minkað í mun til kanningina, sum var gjørd fyri 16 árum síðan. Tá søgdu 13% av monnunum og 28% av kvinnunum seg als ikki drekka rúsdrekka. Hesi tølini í tí nýggjastu
er um at verja børn og ung, er hetta ein samfelagslig uppgáva, á sama hátt, sum samfelagið verjir heilsuna hjá børnum og ungum á øðrum økjum. Eitt nú er tað ólógligt hjá børnum og ungum undir 18 ár at [...] sigur Landsstýrismaðurin. Hann sigur, at talan er um eitt uppskot, sum skal verja børn og ung ímóti at fáa krabbamein og hann skilir ikki, hvussu nakar kann taka handilslig áhugamál framum eitt heilsufremjandi [...] at keypa sigarettir og rúsdrekka. Hann staðfestir eisini, at tað er eitt tilmæli í Krabbameinsætlanini at bannað børnum og ungum undir 18 ár. Hetta er eisini eitt mál, Krabbameinsfelagið tekur undir við