teir ringdu aftur og aftur til fólk sum høvdu vitan í málinum, teir gravaðu øll hugsandi skjøl upp, teir bankaðu á einar dyr fyri og aðrar eftir fyri at tosa við fólk sum kundu siga teimum eitthvørt um [...] politikki nakrantíð ? gølan sum fekk navnið Watergate. Avdúkingarnar í hølunum á innbrotinum hildu fram í tvey ár, til amerikanski forsetin, Richard Nixon, 9. august í 1974 legði frá sær, eftir at bandupptøkur [...] Húsunum fáar dagar frammanundan prógvaðu, at hann visti um umfatandi óreglusemi millum hansara nærmastu fólk og ráðgevar. Eingin hevur við vissu kunna staðfest, hvat teir fimm menninir ætlaðu sær í Watergat
konstrueraðu rættskriving. Men annars er einki fast principp at finna. Fólk duga annars, uttan stórvegis himpr, at skilja ímillum. Fólk flest hava eina klára fatan av, um orð og nøvn eru føroysk ella ikki-føroysk [...] foreldrum og ættarumhvørvi?” Hetta er veruleikin, so sum eg eisini ofta upplivi hann. Nógv skilagóð fólk tora ikki at taka orðið ella skriva , tí tey halda at teirra vanliga mál ikki er ”nóg føroyskt,” sum [...] er tiltrongt. Og tað finnast í dag hópur av skilagóðum geografum í Føroyum, og eisini linguistar (fólk við málkunnleika), sum kundi rætta mistøkini í tí gamla. Haraftrat faklærarar í fólkaskúlanum, sum
mentan, entá bløð eru ritstjórna eftir hesum prinsippum, ið tí hvønn dag minna fólk um tjóðina og teirra støði sum eitt fólk í eini tjóð millum aðrar í einum heimi av tjóðum. Nationalisman skal ikki mátast [...] nationalisman sprettur úr samleikaloysi. 1 Nationalisman hevur spælt høvuðsleiklutin tey seinastu tvey hundrað árini innan politik og samfelagsbroytingar. Ósemjurnar í Kashmir, Sri Lanka, Indonesia, Balkan [...] hanga á t.d. almennum bygningum uttan at vit hugsa um tað ella síggja hetta. 2 Eg hevði viljað, at fólk í Føroyum, Hanus eisini, lósu modernaðar bøkur um nationalismu. Eg vil vísa á verk sum tað hjá Anthony
Legan var longu byrjað. Úti í gongini spældu børn, sum eg kendi, og onnur hvørs andlit vísti hvørjum fólkaslagi tey vóru av. Tey heilsaðu, nevndu meg við navni og eg kendi meg heima beinanvegin. Inni [...] viðvenju eini fýra ártíggjur undan at eg varð føddur. Familjan hjá mær í faðirætt var undangongufólk innan missiónina. Abbabeiggi, Jákup í Skúlanum stóð á odda, abbi mín Jústinus var upp í og kona [...] ónssangbókini í leguhúsinum í Nesvík. Eg eri í góðum selskapi millum bygdamenn og tað er kend fólk, sum stíla fyri sangløtuni. Tað er leygarkvøld og bygdarlegan við oyndfirðingum nærkast tí
man tó vera, at hesi fólk samskifta opið, lata seg ávirka og virka annars eftir førimuni í samsvari við gomlu grisksku virðini, tí sanna og tí rættvísa og tí vakra og tí góða. Fólk, sum starvast undir slíkum [...] ella vrakaður uppá tey úrslit, hann kann vísa á. Tey mál, sum rokkin eru. Spurningurin um vit, sum fólk og sum tjóð, fóta okkum í einum globaliseraðum heimi, er ein spurningur, um vit í felag seta okkum [...] Onkur ósemja er so grundleggjandi, at trupult er at byggja brúgv yvir gjónna, men fleiri ósemjur, enn fólk flest geva sær far um, ber væl til at finna felags stev um. At byggja brýr um ymsar fatanir er fremsta
hetta er ein mótsøgn. Fólk tykjast vera samd um, at tað er í lagi at brúka dialekt í fjølmiðlunum, í hvussu so er, tá ið tosað verður. Alt í lagi siga /eu/ og /noi/? Men somu fólk kunnu siga, at hann ella [...] tørvar ikki at fara?. Tann fyrra setningin nýtir tú í einum talumálsteksti, og slíkir eru til, tí fólk tosa saman í bókum, tann seinna kanst tú brúka í øðrum stílløgum, har tørvur er á tí. Aftur her koma [...] Útvarp Føroya á piltin og gentuna, sum læra føroyskt, og sum gera tað í einum sonnum spurti frá tey eru tvey ár? Ikki so stóran, sum tað verður sagt í heilum, tori eg at pástanda, og ein pástandur verður hetta
í hesum føri óheppin. Úrslitið av hesi óhepnu mannagongd er eitt eljustríð millum fólk í øllum samfelagnum, tí nógv fólk meta hjúnalagið sum eina heilaga skipan, ið er Guði tekkilig og verður av honum signað [...] hjúnabandið sum stovn millum mann og konu og gera tað kynsneutralt! Hetta er nógv álvarsamari, enn fólk kanska gera sær far um, og tað fer at hava sera álvarsligar avleiðingar fyri Føroyar! Og vit síggja [...] andøvt ímóti – og ikki minst heiti eg á samkomuleiðarar, prestar og onnur ábyrgdarfólk: Vælsignaði fólk, farið upp á barrikadurnar og gerið vart við tykkum! Nú er allarsíðsta útkall! Mótmælið og ávarið
til Olympisku leikirnar. Men alíkavæl riggaði einki. Eitt er vónbrotið, ið vanligi føroyingurin og fólk í fylgja Páli kendu á sær, eitt annað er hvussu hart hetta má verða fyri Pál sjálvan og venjara hansara [...] gull og setur nýtt heimsmet, at Sosialurin fær orðið á Pál Joensen. Hann stendur leingi og tosar við fólk, sum standa honum heilt nær. Tað sæst á eygunum á honum, at hann er ein vónbrotin maður. Í løtum eydnast [...] nýggjum, staðfestur Pál. Gali aftaná 500 metrar Aftaná 500 metrar er Pál Joensen framvegis nummar tvey, men split tíðinar hjá honum fyri hvørjar 50 metrar blíva verri og verri. Í Shanghai í fjør kom hann
eisini at rína við í Føroyum og millum summar føroyingar uttanlands. Eisini vaks sjálvsálitið millum fólk í ein vissan mun aftaná, at monopolhandilin varð avtikin í 1856. Føroyingar byrjaðu sjálvir at handla [...] meira og meira tók dik á seg seinrapartin av 19. øld bjargaði landi okkara frá at hvørva sum egið fólk og egin tjóð. Fylgjan av hesum var m.a., at vit fingu feløg og persónar, sum arbeiddu fyri meira [...] in/Rigsfællesskabet. Hetta gevur onga meining, tí Danmark og Føroyar eru ikki ein ríkiseind, men tvey ymisk lond. Um vit fingu formaliserað eina fullveldisskipan við sama regenti, so kundu vit kanska
hann skrivar. Í ”Deyðans glaseyga” snýr tað seg um ikki at stjala. Tvey vinfólk fara inn í húsini hjá einum deyðum granna. Har finna tey tvey glaseygu, men við hesum glaseygunum ber til at síggja tey, sum [...] heiminum. Hann gongur við einum stórum loyndarmáli í húskinum, sum forðar honum at tosa við onnur fólk. Hann hevur altíð vónað, at onkustaðni gongur hansara besti vinur, sum líkist honum, men hann hevur [...] fær tað hugskot, at teir skulu sníkja seg inn í eini trølslig og óunnilig hús í grannalagnum, sum fólk eru flutt út úr, og hava staðið tóm leingi. Teir brynja seg við talgildum myndatóli, sníkja seg rúm