millum Føroyar og Danmark, tá harðast leikaði á og tá tær ymsu avgerðirnar vórðu tiknar? -Tað kann ljóða sum hondvask, men eg havi ikki ringa samvitsku av hesum. Tað, sum fyrst og fremst er frammi nú, er [...] móti donskum embætismonnum og myndugleikum sigur Bent Klinte, at tað ger hann ikki. -Tað verður tosað so ómetaliga nógv um skyld - at leggja skyldina og ábyrgdina á danir og danskar myndugleikar. Danmark [...] heild, og tað ger ilt fyri mong her niðri. Eisini tí, at eg ikki haldi hesar ákærurnar eru rímuligar. Bent Klinte sigur, at tað er veitt ótrúliga stór og týðandi hjálp til Føroya úr Danmark, og hetta er
ganga studenta- og HF-skúlanæmingar og stúra fyri framtíðini, hetta eru serliga 3. g?arar og 2. HF?arar. Hví er støðan so trupul, og hvør hevur ábyrgd av hesi støðu? Næmingaráðsformaður- in í Hoydølum, segði [...] at fáa students- og HF-prógvið í summar. Stríðið um 24 ella 28 skal ikki vinnast nú, fyrst og fremst má talan verða um okkara stríð, sum vit hava goldið nógv fyri, at fáa studenta- og HF-prógvið. Ábyrgdina [...] rakti harðast og gjørdist effektivast, fyri YF?s viðkomandi. Hetta er orsøkin til, hví støðan er so akut og trupul, sum hon er í dag. Upprunaliga so var hetta eitt stríð ímillum YF og skúla- og mentamálastýrið
løgmaður í 1706 - sama árið sum Peder Arhboe kom til Føroya - og sat líka til 1752. Samuel Pedersen er greidliga fyrimyndin til skaldsøgunnar Sámal Mikkjalson - á donskum Samuel Mikkelsen - og tá ið tú verður [...] hæddini í miðjum 1700-talinum. Hann vil inn til Rousseau og kanska fyrst og fremst Voltaire. Pietisman er eisini ein partur av myndini í skaldsøguni, og ger seg ikki galdandi í Danmark fyrr enn í 1730unum. [...] Spinoza, Hobbes og Leibniz. Teimum á baki koma síðani empiristarnir Locke, Hume og Berkeley. Upplýsingartíðin, tíðin har skil og vit ráða, har tú ikki bláoygdur gloypir líkum og ólíkum, og har tú krevur
hugsaðu í 70?unum og 80?unum, at teir ikki longur duga at hugsa konstruktivan og mennandi politikk. Og lítið nyttar at hugsa loysing og frælsi, hava vit ikki neyðuga grundarlagið at byggja og varveita samfelagið [...] skilt tað og hava sýnt miklan áhuga eitt nú fyri føroyskum máli, og hetta fara føroyingar altíð at vera teimum takksamir fyri. Men danskur almenningur, ein stórur partur av blaðaheiminum og - tað er tað [...] tað versta - í mongum føri umsitingin og lóggávan, kunnu ikki ella vilja ikki síggja hvussu veruliga er vorðið. Tað tykist at vera ein trúarsetningur, at Føroyar eru og skulu vera danskar.« Og júst hetta
at koma út mánadag, og til ber at halda blaðið og keypa tað í leysasølu. Fjúrtandi September fer bert at koma út aðru hvørja viku, og í lýsingini verður sagt, at talan fyrst og fremst verður um ein boðbera [...] er tjóðveldissinnaður og er samfelagsliga medvitin og áhugaður. Tjóðveldisflokkurin ætlar, at Fjúrtandi September skal koma út við einum upplagi upp á umleið 1.500 - 1.600, og skal fyrsta blaðið á gøtuna [...] Fólkaflokkurin og Tjóðveldisflokkurin vilja hava sítt egna málgagn nú bæði løgtings- og fólkatingsval stunda til. Dagblaðið kemur ikki út í tí formi, sum vit kendu blaðið tá Óli Breckmann leiddi tað - talan verður
ævisøgu og yrking ikki eyðsæð, tá ið eitt grundleggjandi forvitni er undantikið. Vónandi verður kortini ein glampi av ljósi varpaður yvir viðurskiftir millum lív og verk. Tað er fyrst og fremst Høgna úr [...] hansara verð - »Mark millum veruligt og óveruligt lív var ikki til« - men nú er heimurin broyttur. Tað sjálvsagda í tilveruni er horvið, tað er vorðið umráðandi at hugsa seg um. Endurminningar og skaldskapurin [...] Brú, men tað er nógv í umheimsfatan og upplivingum frá barnaárum og fyrstu ungdómsárum sum líkist. Longu frá fyrst av í »Lognbrá« meinar Høgni seg illa viðfarnarn, og Heðin Brú heldur seg eisini hava fingið
bygt upp, og sum hóast trupulleikar bæði fíggjarligar og tekniskar, hevði eina framtíð framman fyri sær. Poltikkur er sanniliga at kunna síggja eitt sindur longur fram enn til dagin í dag og í morgin. [...] lokkurin var partur av og hevði verið partur av, um hann hevði sloppið at hildið fram, stendur: »Samferðslan við útheimin má verða skipað soleiðis, at hon - á privatum hondum - tryggjar útflutningsvinnuni [...] nógv, tí at tit endiliga vildu sleppa at halda fram í samgongu, jú møguliga tað eisini, men fyrst og fremst tí, at tit taka undir við privatiseringspolitikkinum. Tað haldi eg, at tykkara lutur í landsstýrinum
í sólglæmuni, fagurt litt, føgur á at líta. - Tey vóru gul - svørt - blá og reyð. Tey hava eitt yndisligt spring, vakrar nærum sansiligar linjur og kurvar - meðan arbeiðsplássið nærum altíð var einans [...] konstruktørar - staddir umborð - á brúnni - standandi á stýrisborðsveingi, meðan skipið tignarliga glíður søkklaðið og framtungt inn móti bryggjuni, har sólirnar skína. Á tremur upp undir lúnningarnar og eisini [...] hevði komið uttaneftir, og at okkara fiskivinnurelateraða mentan rættiliga skjótt hevði farið í søguna so hvørt, sum fiskiflotin hevði minkað burtur í einki. Upp og niður - aftur og fram Orsøkin til at hetta
í sólglæmuni, fagurt litt, føgur á at líta. - Tey vóru gul - svørt - blá og reyð. Tey hava eitt yndisligt spring, vakrar nærum sansiligar linjur og kurvar - meðan arbeiðsplássið nærum altíð var einans [...] konstruktørar - staddir umborð - á brúnni - standandi á stýrisborðsveingi, meðan skipið tignarliga glíður søkklaðið og framtungt inn móti bryggjuni, har sólirnar skína. Á tremur upp undir lúnningarnar og eisini [...] hevði komið uttaneftir, og at okkara fiskivinnurelateraða mentan rættiliga skjótt hevði farið í søguna so hvørt, sum fiskiflotin hevði minkað burtur í einki. Upp og niður - aftur og fram Orsøkin til at hetta
skrivstovu hennara á Christiansborg í farnu viku og tosaðu vit um mangt og hvat í viðurskiftunum millum Danmark og Føroyar, eitt nú um aktuella bankamálið og framtíðar viðurskiftini millum ríkispartarnar [...] liggur kanska júst í hesum, at vit taka samstarvið ov givið - sum eina sjálvfylgju - og so tosa vit ikki so nógv um tað. Tað er nakað, sum er og skal verða ekspederað. -Harvið verður samstarvið niðurslitið [...] síggja út í framtíðini! -Vit vilja vera sera varin við at siga, hvussu hetta skal skipast. Tað má fyrst og fremst vera ein spurningur, hvussu føroyingar sjálvir fata hetta. Tí fylgja vit væl við í tí orðaskifti