Rakel Helmsdal er sum ein av 12 norðurlendingum í uppskoti at fáa Barna- og Ungdómsbókmentavirðisløn Norðurlandaráðsins, sum verður handað á Norðurlandaráðsfundi 1. noevmber í ár í Helsinki.
Tey innstillaðu eru hesi:
Danmark
Dyr med pels - og uden af Hanne Kvist, Gyldendal, 2016
Hjertestorm - Stormhjerte af Annette Herzog, Katrine Clante (ill) og Rasmus Bregnhøi (ill), Høst & Søn, 2016
Finland
Vildare, värre, Smilodon af Minna Lindeberg og Jenny Lucander (ill), Förlaget, 2016
Yökirja af Inka Nousiainen og Satu Kettunen (ill.), Tammi, 2015
Færøerne
Hon, sum róði eftir ælaboganum af Rakel Helmsdal, Bókadeild Føroya Lærarafelags, 2014
Island
Enginn sá hundinn af Hafsteinn Hafsteinsson, Mál og menning, 2016
Úlfur og Edda: Dýrgripurinn af Kristín Ragna Gunnarsdóttir, Bókabeitan, 2016
Norge
Far din af Bjørn Ingvaldsen, Gyldendal Norsk Forlag, 2016
Ungdomsskolen af Anders N. Kvammen, No Comprendo Press, 2016
Samisk sprogområde
Luohtojávrri oainnáhusat (Opplevelsene ved Luohtojávri) af Kirste Paltto, Davvi Girji, 2016
Sverige
Djur som ingen sett utom vi af Ulf Stark og Linda Bondestam (ill.), Förlaget Berghs, 2016
Ormbunkslandet af Elin Bengtsson, Natur & Kultur, 2016
De nationale medlemmer af Bedømmelseskomitéen har nomineret værkerne. Vinderen af Nordisk Råds børne- og ungdomslitteraturpris afsløres og prisen uddeles 1. november i Finlandiahuset i Helsingfors.
----
Fakta:
Hon, sum róði eftir ælaboganum. Rakel Helmsdal. Bókadeild Føroya Lærarafelags. 2014.
16 ára gamla Argantael hevur sett sær fyri at skræða sítt lív sundur. Ein lagnutungan dag skræðir hon síðurnar úr dagbók síni og tveitir leivdirnar á sjógv. Hon rør síðani bátin hjá unnusta sínum so langt út, at hon kann vera vís í, at hon ikki nær til lands aftur, tá hon hevur slept árunum.
Meðan hetta fer fram, ferðast hon í tonkunum aftur til ymiskar hendingar lívinum, og vit fáa innlit í ein truplan barndóm, sum er merktur av kensluligum fátækradømi. Bókin tekur evni upp, sum alsamt røra seg millum ungdóm: uppvøkstur, vinalag, dreymar, sterkar kenslur og treytaleysan kærleika av ymsum slagi. Í verðini hjá Argantael uppliva vit avleiðingar av sálarsjúku og vansorgan, vit fáa lut í hennara øvund og sorg, og fylgja hennara trilvandi royndum at finna seg til rættis í lívinum og at royna at koma til sættis bæði við sín kynsliga samleika og samleika sum heild.
Hóast evnið í bókini er lagnutungt, og hóast ongar lættar loysnir upp á trupulleikar eru at hóma, so er bókin skrivað við leikandi lættleika og einari framdrift í søgugongdini, sum ger hana hugtakandi og spennandi. Rýtmurnar frá tónleiki og dansi, sum eru gjøgnumgangandi motiv í bókini, fylgja gentuni allan vegin, sum hon rør í takt ímóti deyðanum. Hóast deyðin er sterkt til staðar sum ein skuggi allan vegin gjøgnum bókina, so spríkir kortini ein titrandi kensla av lívi og lívsvilja upp úr síðunum; ein møguleiki fyri at menniskjað, tá til stykkis kemur, stígur upp um lívsins trupulleikar.
Við ríkum myndamáli og fjøltáttaðum millumtekstatilsipingum er teksturin samansettur og margtýddur. Hann hevur eina dýpd og merkingarmøguleikar, sum kunnu bjóða lesaranum av. Lesarin verður settur í støðuna hjá teirri 16 ára gomlu gentuni og fær hug til at stríðast saman við henni; at rógva fyri lívinum, sum bókin fær sannført lesaran um, hóast alt er ómissandi - óansæð hvørjum trupulleikum tú møtir á tíni leið.
Rakel Helmsdal (f. 1966) er ein virkin høvundur, sum í mong ár hevur givið bøkur út til børn í øllum aldri eins og sjónleikir og stuttsøgur til vaksin. Hetta er fyrsta ungdómsskaldsøga hennara. Søgan um Argantael fer fram í sama eyðkenda fiktiva býi, Port Janua, sum vit kenna aftur frá fleiri av verkunum hjá Rakel Helmsdal.
Trýst á pílin á myndini fyri at síggja tey, sum eru í uppskoti.
