Skálafjarðartunnilin: Eystaru  ella vestaru megin?

Regin Jacobsen


Í samband við at ætlanin um Skálafjarðartunnilin varð løgd fram á Almennum fundi á Svangaskarði í næst síðstu viku, eru nakrir tankar komnir fram, hvar rættast er at leggja hesa farleið millum Skálafjørðin og Suðurstreym (norður - suður farleiðin). Sum kunnugt leggur verk­ætlanin eisini upp til at gera eina farleið tvørtur um fjørðin frá økinum norðan fyri Toftavatn til Strendur - Við Sjógv (eystur - vest­ur farleiðin). Íalt væntast báð­ar farleiðirnar at kunna byggjast fyri einar 700-800 mió. kr.

Tørvurin
Grundin til at henda verk­ætlan er komin so væl ávegis, er fyrst og fremst tí ein stór­ur tørvur er fyri einum so stuttum vegasambandi sum gjørligt millum suður Eysturoy og Suðurstreym. At verkætlanin kann gjøg­num­førast á reinum handilsligum grundarlagi ber boð um, at nyttan við at nýta hesa far­leið, heldur enn at nýta verandi farleið gjøgnum Sunda­lagið er størri enn kost­naðurin.

Kost / nyttu kanning
Arbeiðsbólkurin hevur í sín­­um framløgum víst á, at tað kunnu sparast slak­ar hálvt annað hundrað milli­­ónir krónur tey fyrstu 15-20 árini við at leggja farleiðina frá eystara armi á Skálafjørðinum heldur enn frá vestara armi. Henda sparing kemur av at útrokningarnar - moduleringarnar - vísa, at ímeðal koma allir bilar at koyra færri kilometrar, tá farleiðin verður løgd so­leið­is. Har­afturat vísa fram­rokn­­ingarnar, at um­leið 4 ferðir meir ferðsla kemur frá eystara parti av Skála­fjørðinum. Henda sparing heldur áfram eisini eftir tey fyrstu 15-20 árini, eftirsum tað framhaldandi verða færri km koyrdir, og harvið minni slit á bilar, minni slit á vegir og minni tíðarnýtsla.
Verður farleiðin ikki løgd har størsta nyttan fæst burturúr, verður avleiðingin sjálvandi, at verkætlanin verður minnið áhugaverd  handilsliga. Tí er avleiðingin at avkastið av íløguni gerst verri.

Ferðslutrygd og vega­føring gjøgnum bygt øki
Onkur heldur, at ein grund fyri heldur at leggja tunnilin millum Strendur og Suðurstreym er, at nýggi vegurin omanfyri Skála nú verður gjørdur, og hesin gongur gjøgnum minni bygt økið. Harafturat verður ført fram, at ein møguligur tunnil millum Gøtudal og Skálabotn ger farleiðina út á Strendur styttri fyri ferðsluna úr Norð­oyggjunum og økinum eystanfyri annars. Til hetta er at siga, at:
-Tað er ikki nýggi vegurin á vestara armi, sum skap­ar ferðslutørvin. Ferðslu­tørvurin kemur av tí tungu ferðsluni og teim mongu, sum hava tørv á at ferðast.

-Teinurin úr Skálabotni út í Runavíkar er tann sami, sum úr Skála­botni út á Strendur,

-Ein vegur skal gerast om­­­an fyri Runa­víkini frá Lambar­eiði til eina rund­­koyr­ing sunn­an fyri Runa­vík á Mýr­un­um. Hetta er ein vegur, sum varð ætl­að­ur longu mitt í sjeyti­árun­um, og sum fram­veg­is er aktu­ellur, óan­sæð um tunnilin kem­ur ella ikki, vegurin verður umleið 3 km til longdar. Allar útbyggingar í Runa­vík hava í 30 ár tikið hædd fyri hesi vegaføring.

-Størsti parturin av tí tungu ferðsluni til og úr Eysturoy, kemur av eystara armi á Skálafjørðinum. Tað er av sera stórum týdningi fyri vinnulívið her á staðnum, at tunnilin verður gjørdur beinleiðis millum eystara arm og Suðurstreym. Skuldi tunnilin gingið frá vestara armi, hevði hetta viðført, at øll tann tunga ferðslan skuldi niður á 100 m dýpi og so upp aft­­ur á Strondum áðrenn leiðin gekk suðuryvir. Hetta svar­­ar til at fara long­­ur upp enn Gøtu­eiði. Har­­aft­ur­at leing­ist farleiðin ímeðal uml. 4 km fyri alla ferðsluna  sambært útrokningum. Tað er heilt greitt, at vinnu­­­ligu áhugamálini tala fyri eini suð­ur - norð­­ur far­leið frá eystur­síðuni á Skálafjørðinum.

-Nýggi fjøruvegurin gjøg­num alla Runavíkina er kom­in væl ávegis, og verð­­­ur lið­ug­ur langt áðrenn koyr­andi verð­ur gjøg­num tunn­il­in. Hes­in kem­ur at taka alla gjøgnum­ganga­ndi ferðslu úr Runavíkini om­an á fjøru­vegin. Fjøru­­­veg­­­urin verð­ur gjørd­ur eft­ir nýggj­astu vega forskriftum við gongubreyt báðumegin, og verður íbundin vegin úti í Rók, soleiðis at ferðsl­an til tunnilin kemur í lands­vegin har og verður síðani førd eysturyvir til ver­andi rundkoyring.

-Samanumtikið kann sig­ast, at áðrenn tunnilin er liðugur, eru tveir vegir klár­ir gjøgnum Runavíkina, sum hvør er 8 m breiðir. Harafturat verður vegurin omanfyri Runavíkina gjørd­ur innan fyri eina rími­liga framtíð.

-Tað er eingin yvi um, at vit verða tilreiðar at taka ímóti ferðsluni sum fer at koyra eftir eystara armi í 2012.