Danski uttanríkisráðharrin, Lars Løkke Rasmussen, hevur sent boð eftir ovasta amerikanska diplomatinum í Danmark til samrøðu, eftir at DR hevur lýst virksemið hjá trimum amerikanskum monnum og møguligar roynir um infiltratión í Grønlandi.
Tað upplýsir uttanríkisráðið fyri Ritzau í dag.
– Vit síggja, at tað eru áhaldandi útlendskir aktørar, sum vísa áhuga fyri Grønlandi og núverandi støðu tess í Kongaríkinum. Tí eigur tað ikki at undra okkum, um vit í komandi tíðini síggja útlendskar royndir at ávirka framtíðina hjá Ríkinum.
– Ein og hvør roynd at blanda seg uppí innanhýsis viðurskifti Ríkisins verður sjálvandi ikki góðkend. Í hesum sambandi havi eg biðið Uttanríkisráðið um at innkalla amerikanska chargé d'affaires til samrøðu á Asiatisk Plads, sigur Lars Løkke Rasmussen í skrivligari viðmerking til Ritzau.
Á einum durafundi í Aalborg segði Lars Løkke Rasmussen, at hann væntar, at samrøðan millum Uttanríkisráðið og amerikanska chargé d’affaires í Danmark verður seinni í dag.
Her fer danska síðan "gera USA greitt, at í tann mun tað er almenn luttøka ella tiltøk ella uppíblanding í tí, sum kann lýsast sum ávirkanarherferðir, er tað í stríð við allar altjóða reglur", sigur Løkke.
Mark Stroh er amerikanski chargé d'affaires á amerikonsku sendistovuni í Danmark.
##med2##
USA hevur í løtuni ongan sendimann í Danmark, eftir at Alan Leventhal fór úr starvinum í januar.
Ein chargé d'affaires er ein ovasti sendiharri, sum hevur eina lægri tign enn sendiharrin.
Donald Trump hevur tilnevnt Ken Howery sum nýggjan sendimann í Danmark, men enn hevur Howery ikki fingið neyðugu politisku góðkenningarnar og hevur tí ikki tikið við embætinum.
Í dag lýsti DR, umvegis dulnevndar keldur, hvussu menn við tilknýti til amerikanska forsetan, Donald Trump, royna at gera seg inn á Grønland, sum leingi hevur verið á ynskilistanum hjá Trump sum ein framtíðar partur av USA.
DR hevur ikki kunnað útgreinað, um menninir arbeiða fyri seg sjálvan.
DR hevur spurt Hvítu Húsini, um amerikanska stjórnin hevur givið amerikanskum ríkisborgarum boð um at fremja ávirkanarvirksemi í Grønlandi.
Hvítu Húsini hava ikki svarað fyrispurninginum hjá DR.
Umboð frá amerikansku sendistovuni í Keypmannahavn skrivar til DR, at amerikanska stjórnin ikki hevur eftirlit við gerðum hjá privatum borgarum, og at einstakir amerikanarar kunnu hava áhugamál í Grønlandi.
Grønlendska fólkatingskvinnan Aaja Chemnitz (IA) heldur, at tað er umráðandi at senda eitt greitt signal til USA.
– Hetta kemur ikki óvart á okkum, tí vit vita, at tað hevur verið massivur amerikanskur áhugi, og vit sóu eisini ávirkanarherferðir undir seinasta valstríði í Grønlandi.
– Men tað er eisini umráðandi at siga, at tað er yvir markið. Og tað er umráðandi, at tú gert tað, tú kanst, fyri at minka um sárbæri, sum Grønland stendur fyri, sigur hon.
Tað er sjáldan, at Danmark kallar umboð fyri sameindum londum til samrøður.
Tað hendi tó eisini í mai, tá Lars Løkke Rasmussen fekk Uttanríkisráðið at innkalla táverandi amerikanska chargé d'affaires, Jennifer Hall Godfrey, til samrøðu við deildarstjóran í Uttanríkisráðnum, Jeppe Tranholm-Mikkelsen.
Hetta hendi eftir at amerikanski miðilin Wall Street Journal hevði skrivað, umvegis dulnevndar keldur, at USA fór at økja um njósningina móti Grønlandi.
Lars Løkke Rasmussen leggur dent á, at tætt samband er millum Danmark og Grønland.
– Vit hava tætt og álítandi samstarv millum stjórnirnar í Danmark og Grønlandi, eins og tætt samstarv og dialogur er millum avvarðandi grønlendskar og danskar myndugleikar, sigur hann.
/Ritzau/
